آرخانگلسک

آرْخانْگِلْسْک [ārxāngelsk]، شهر و مرکز اداری استان آرخانگلسک در روسیه، در کنار رود دوینای شمالی و در 50 کیلومتری دریای سفید. آرخانگلسک به همراه دو منطقۀ سُلُمْبالا و اِکونومیا در حومۀ آن، در محوری به طول 16 کمـ‌ در طول ساحل رودخانه امتداد یافته است. این شهر که در 1584م به عنوان صومعه‌ای محصور و دارای برج و بارو، به نام میکائیل، فرشتۀ مقرب (در روسی: آرخانگِل میخائیل) بنیاد نهاده شد، نخستین بندر امپراتوری روسیه است که از طریق آن، تجارت با انگلستان و بعداً دیگر کشورها به انجام رسید. این بندر در سدۀ 17م به اوج شکوفایی خود رسید، اما از آن پس، با برپایی شهر سن پترزبورگ در 1703م و اعمال عوارض گمرکی سنگین توسط پِتر اول (کبیر) به منظور سوق دادن تجارت به سوی شهر جدید خود، رو به افول نهاد. با احداث راه‌آهن از مسکو به آرخانگلسک در 1898م، این شهر از نو احیا شد. آرخانگلسک اکنون بزرگ‌ترین بندر صادرات چوب در روسیه به شمار می‌رود و دارای صنایع بزرگ فرآوری چوب، از جمله چوب‌بری، تولید خمیر کاغذ و کاغذ‌سازی است. کشتی‌سازی و تعمیرات کشتی نیز از صنایع مهم این شهر به شمار می‌رود. آرخانگلسک پایگاه ناوگان ماهیگیری ‌و پایانۀ غربی«راه دریایی شمال» ‌است. این شهر دارای‌ مؤسسۀ‌ تحقیقات بیماریهای ‌واگیردار، مؤسسۀ جنگلداری و نیز دانشکدۀ تربیت معلم است.
جمعـ (برآورد 2006م): 837‘340 تن. (105)