اریتم

اِریتِم [erītem]، یا سُرخی، سرخ شدن رنگ پوست به‌سبب پرخونی مویرگها که به‌دلایل مختلف روی می‌دهد و به ضایعات مختلف منجر می‌شود. بیش‌از50 نوع اریتم وجود دارد. از دیدگاه پزشکی، دو نوع عمدۀ آن اِریتِما مولْتی‌فُرم و اریتم گِرِهی است. مشخصۀ اریتما مولتی‌فرم ظهور ناگهانی گروههایی از لکه‌های تخت سرخ یا بنفش، کهیر، پاپول(برجستگیهای کوچک و سفت)، آب‌دانه یا وزیکول (تاول) و آب کیسه (تاول بزرگ) است؛ این ضایعات اختصاصی غالباًبه‌صورت دایره‌هایی هم‌مرکزند. علاوه‌بر پوست، سطوح مخاطی، به‌ویژه دهان و پلکها هم به فراوانی گرفتار اریتما مولتی‌فرم می‌شوند. به‌نظر می‌رسد که اریتما مولتی‌فرم علامتی پیچیده و فرعی برای بیماریهای پنهان مختلفی است که بر اثر ویروسها، باکتریها، انگلها، داروها یا سرطانها پدید می‌آیند. این علامت ممکن است شدت یابد و زندگی فرد مبتلا را تهدید کند؛ اگر اریتما مولتی‌فرم چندان شدید نباشد نیز، بثورات پوستی مستعد عود کردن هستند. استفاده از هورمونهای کورْتیکواسْتروئید، آنْتی‌هیسْتامینها (داروهای ضدحساسیت)و سالیسیلاتها در درمان اریتما مولتی‌فرم مؤثرند.
اریتم گرهی واکنشی حساسیتی است که بیشتر، یا همراه با عفونتهای ویروسی،باکتریایی یا قارچی است، یا به سبب واکنش دارویی پدید آمده است. مشخصۀ آن گرهکهای (نُدولهای) متعدد سرخ‌رنگ و دردناکی است که در لایۀ عمیق‌تر پوست و در بافت زیرینِ سطح خارجی ساق پاها پدیدار می‌شود. بیش از همۀ نوجوانان، به‌ویژه دختران گرفتار اریتم گرهی می‌شوند. گرهکها معمولاً خودبه‌خود ظرف چند هفته از بین می‌روند.
برخی از انواع اریتم که مستقیماً ناشی‌از عوامل خاص هستند، عبارت‌اند از: اریتم بومی یا پِلاگْر که ناشی از کمبود ویتامین ب3 (نیاسین) است؛ آکْرودینیک اریتما که بروز لکه‌های مایل به قرمز در دستها و پاها، به‌علت واکنش مسمومیتی یا سم شیمیایی است؛ «اریتم آتشی» که به سبب تابش گرما ایجاد می‌شود؛ و «اریتم آفتابی» یا آفتاب سوختگی که سرخ شدن و تاول زدن پوست، درنتیجۀ قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است. (113)