اسیتسکی

اسیتسکی \osiyetskī\، کارل فون (1889- 1938 م / 1268-1317 ش)، روزنامه‌نگار و صلح‌طلب آلمانی، برندۀ جایزۀ صلح نوبل در 1935 م. او پس از جنگ جهانی اول، جنبش صلح در آلمان را رهبری کرد.

اسیتسکی در شهر هامبورگ زاده شد. در 1912 م به انجمن صلح آلمان، به رهبری آلفرد هرمان فرید، صلح‌طلب اتریشی، پیوست، اما به خدمت سربازی فراخوانده شد و طی جنگ جهانی اول، در ارتش خدمت کرد. اسیتسکی در 1920 م دبیر آن انجمن در برلین شد. او به ایجاد سازمان «جنگ بس است» در 1922 م یاری رساند و در 1927 م سردبیر هفته‌نامۀ سیاسی لیبرالِ ولت‌بونه (صحنۀ جهان) شد. وی در این نشریه با نگارش رشته‌مقاله‌هایی، اقدامات مخفیانۀ سران ارتش آلمان را برای تجهیز دوبارۀ خود آشکار ساخت؛ از‌این‌رو، در 1931 م، به اتهام خیانت و افشای اسرار نظامی به 18 ماه زندان محکوم، اما یک سال بعد، با عفو عمومی، آزاد شد.
اسیتسکی که با میلیتاریسم آلمان و تندروی سیاست‌مداران هر دو جناح چپ و راست این کشور مخالف بود، پس از رسیدن هیتلر به مقام صدراعظمی، حرفۀ سردبیری را از سر گرفت و بی‌محابا به سیاستهای نازیها تاخت. او که سرسختانه از فرار از آلمان خودداری می‌کرد، در 1933 م دستگیر، و به اردوگاه کار اجباری فرستاده شد. در 1936 م، اندکی پیش از آنکه اعطای جایزۀ صلح نوبل به او اعلام شود، به بیمارستان زندان، و پس از آن به بیمارستانی خصوصی منتقل شد. او در این بیمارستان نیز در بازداشت به سر می‌برد و سرانجام در همان‌جا از بیماری سل درگذشت.
اعطای جایزۀ صلح نوبل به اسیتسکی به‌منزلۀ محکومیت جهانی نازیسم تفسیر شد. در پاسخ، هیتلر پذیرش هر‌گونه جایزۀ نوبل را برای آلمانیها ممنوع کرد. مجموعۀ مقاله‌های اسیتسکی در 1995 م در 8 جلد انتشار یافت.

مآخذ

Britannica, 2010;
Columbia, 6th edition;
Encarta, 2008.

بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه