آرمونیقی

آرْمونیقی [ārmūnīqī]، سازی از گروه آلاتِ موسیقی بادی مطلق (ذوات النّفخ مطلق، نک‌ : مراغی، 124، 125) که به آن «سازِ دهنی» نیز می‌گویند. ساختمان این ساز تشکیل می‌شود از شماری استوانه با زبانۀ آزاد که در جعبه‌ای کنار یکدیگر جای گرفته است. نوازنده، با دمیدن از رأس نایها، استخراج لحن می‌کند. نوع تکامل‌یافتۀ آن را غربیها «آرمونیکا» می‌نامند. فارمر آن را پان پایپس یا نای پان خوانده است (ص 210)، اما برخی دیگر فلوتِ پان خوانده‌اند («لاروس...»)، II/ 15). چنان‌که پیداست، این هر دو نام از آنِ سازِ واحدی موسوم به «موسیقار» (ساز دهنی، یا آرمونیقی) است. برای نواختن این ساز، نوازنده باید ساز را روی لبها به حرکت آورد، تا دَمْ وارد استوانه‌ها بشود و زبانه‌ها را به لرزه درآورد (همان، II/ 40).

مآخذ

مراغی، عبدالقادر، مقاصدالالحان، به کوشش تقی بینش، تهران، 1356ش؛
نیز:

Farmer, H.G ., A History of Arabian Music, London, 1973;
Larousse de la musique, Paris, 1957.
حسینعلی ملاح