توت ابوالفضل

توتِ اَبوالْفَضْل، درختی کهن‌سال و مقدس، در 32کیلومتری جنوب غربی سیرجان، هم‌جوار با روستای امیرآباد در روستای عباس‌آباد که از زیارتگاههای منطقه است.
سال‌خوردگان می‌گویند: سالها قبل مردی که از بیماری لاعلاجی رنج می‌برده است، خواب می‌بیند که زیر این درخت نشسته، و شخصی که بعداً خود را حضرت ابوالفضل (ع) معرفی می‌کند، به این مکان آمده، کمی از پوستۀ درخت را به او می‌دهد و می‌گوید: بخور، این شفای درد تو ست. مرد خوابش را تعریف می‌کند و با خوردن مقداری پوستۀ درخت سلامتش را به دست می‌آورد؛ از آن به بعد این توت را نظر‌کرده و آن جایگاه را قدمگاه حضرت ابوالفضل (ع) می‌دانند.
مردم از این درخت کراماتی نقل می‌کنند؛ از‌جمله اینکه شخصی که سعی داشت با حرکات و حرفهایش به درخت توت و نهایتاً حضرت ابوالفضل (ع) بی‌حرمتی کند، چنان از اسب به زمین خورد که تا پایان عمر به سبب قطع نخاع بستری شد و به همان حالت مُرد. عده‌ای هم از قول درگذشتگان می‌گویند: مردی در نهایت بی‌ادبی و بی‌حرمتی مشغول بریدن شاخه‌های توت می‌شود و خطاب به حاضران می‌گوید: این درخت هم مثل بقیۀ درختها است. کی گفته ابوالفضل از اینجا گذشته؟ و کی گفته که شاخ و برگ این درخت معجزه می‌کند؟ در همین حالت ذره‌ای از چوب به چشمش می‌پرد و نابینایش می‌کند. گروهی هم نقل می‌کنند که نظیر این اتفاقات برای افراد بسیاری پیش آمده است؛ از‌جمله برای شخصی که از شاخه‌های توت آتش برپا کرده، یا فردی که با اسب به دور توت چرخیده و حرفهای اهانت‌آمیزی زده است.
به هر حال، این مکان هنوز هم قداست و حرمتی خاص دارد و در ایام خاص زائران فراوانی بدانجا می‌روند. زوار به این درخت دخیلهای رنگارنگ خصوصاً سبز می‌بندند و در کنارش قربانی می‌کنند. از نذورات خاص توت ابوالفضل آبگوشت و آش‌ رشته، بلغور، شیربرنج و شله‌زرد است که همه‌ساله خصوصاً در فصل بهار و تابستان که هوا مناسب‌تر است، دیگهای متعددی بر روی اجاقهایی که از قلوه‌سنگها و خشت و گل ساخته‌شده، می‌جوشد و بین مردمی که به قصد زیارت یا تفریح به آنجا می‌آیند، توزیع می‌شود. توت ابوالفضل در موقعیت جغرافیایی مخصوصی قرار دارد؛ به همین دلیل تفرجگاه بهاری و تابستانی خوبی است. در این مکان مانند دیگر مکانهای مقدس و زیارتی، روز عاشورا و ایام سوگواریِ ائمه، هیئتهایی از روستاهای اطراف برای برگزاری مراسم عزاداری جمع می‌شوند و ساعاتی را به نوحه‌خوانی و سینه‌زنی می‌پردازند و از آنجا که در چنین موقعیتهایی نذورات بسیاری ادا می‌شود، صاحبان نذر با انواع خوراکیها از عزاداران پذیرایی می‌کنند.
توت ابوالفضل در چها‌ردیواری مناسبی که مردم ساخته‌اند، محصور است. مردم منطقه می‌گویند: تا به حال، چندین بار از مصالح مختلفِ ساختمانی بر روی این چهار‌دیواری سقفی بنا کرده‌اند که بعد از پایان کار به طرز عجیب و غریبی ریزش نموده، و ویران شده ‌است؛ به همین سبب، سالها ست که اقدام به ساخت سقفی برای آن نشده، و چهار‌دیواری فاقد سقف است. عوام می‌گویند: توتْ سقف قبول نمی‌کند و این ویرانی را نیز از معجزات درخت می‌دانند. در حال حاضر، مقدار زیادی از شاخه‌های درخت که در اثر سال‌خوردگی پوک و شکننده شده است، جمع‌آوری گردیده و در محفظه‌ای نگهداری می‌شود؛ ضمن اینکه ریشه پابر‌جا ست و همان حرمت و قداست را دارد.
گفتنی است که اخیراً توسط مالکان آن محدوده اقدام به ساخت‌و‌ساز فضای مناسب و نماد زیارتی بر بالای درخت شده، و تابلویی نیز برای راهنمایی زائران نصب گردیده است. این تابلو در جادۀ امیرآباد قرار دارد و عنوان زیارتگاه در آن، قدمگاه حضرت ابوالفضل (ع) ذکر شده است.

مهری مؤید‌محسنی