آرمونیقی

آرْمونیقی، سازی از گروه آلاتِ موسیقی بادی مطلق (ذوات‌النّفخ مطلق، نک‌ مراغی، 124، 125) که به آن «سازِ دهنی» نیز می‌گویند. ساختمان این ساز تشکیل می‌شود از تعدادی استوانه با زبانۀ آزاد که در جعبه‌ای کنار یکدیگر جای گرفته است. نوازنده، با دمیدن از رأس نایها، استخراج لحن می‌کند. نوع تکامل‌یافتۀ آن را غربیها «آرمونیکا» می‌نامند. ﻫ .ج. فارمر آن را پان‌پایپس یا نای‌پان خوانده (ص 210). دیگران فلوتِ پان خوانده‌اند ( لاروس موسیقی). چنان‌که پیداست، این هر دو نام از آنِ سازِ واحدی موسوم به «موسیقار» (ساز دهنی، یا آرمونیقی) است. برای نواختن این ساز «نوازنده باید ساز را روی لبها به حرکت آورد، تا دَمْ وارد استوانه‌ها بشود و زبانه‌ها را به لرزه درآورد» (لاروس موسیقی).

مآخذ

لاروس موسیقی؛
مراغی، عبدالقادر، مقاصدالالحان، به کوشش تقی بینش، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1356ش؛
نیز:

Farmer, Henry George, A History of Arabian Music, to the XIII th c., London, 1973.

حسینعلی ملاح