ابن بسطام

اِبْنِ بِسْطام‌، حسن‌ بن‌ بسطام‌ بن‌ سابور (شاپور) زيات‌ واسطی‌، محدث‌ شيعی‌ امامی‌ سدۀ 4ق‌/ 10م‌. از زندگی‌ وی‌ چندان‌ اطلاعی‌ در دست‌ نيست‌، پدرش‌ بسطام‌ و عموهايش‌ زكريا، زياد و حفص‌ از ثقات‌ بوده‌ و از امام‌ صادق‌ (ع‌) و امام‌ كاظم‌ (ع)‌ روايت‌ كرده‌اند (نجاشی‌، 110؛ بحرالعلوم‌، / 367- 368). خوانساری‌ وی‌ را هم‌ طبقۀ كلينی‌ (د 29ق‌/ 41م‌) و ابن‌ قولويه‌ قمی‌ (د 368ق‌/ 979م)‌ دانسته‌ است‌ (2/ 209). حر عاملی‌ او را از راويان‌ حديث‌ ذكر كرده‌ است (17/ 178، 181، 184). كتاب‌ طب‌ الائمة را او و برادرش‌ ابو عتاب‌ (عبدالله‌ بن‌ بسطام‌) تأليف‌ كرده‌اند. اين‌ كتاب‌ بسيار سودمند است‌ و در آن‌ در باب‌ بهداشت‌ خوراكيها و منافع‌ آنها و نيز ادعيه‌ و تعويذها گفت‌ و گو شده‌ است‌ (نجاشی‌، 39). حسينی‌ گويد: طب‌ الائمة احاديثی‌ است‌ با اسانيد مربوط به‌ منافع‌ خوراكيها و آشاميدنيها و مضرات‌ آنها و بعضی‌ از دعاها و حرزها برای‌ دفاع‌ امراض‌ (مرعشی‌، 7/ 321). اين‌ كتاب‌ در هند به‌ چاپ‌ رسيده‌ (آقابزرگ‌، 15/ 139-140) و در نجف‌ نيز به‌ كوشش‌ محمد مهدی‌ موسوی‌ خرسان‌ در 1385 ق‌/ 1965 م‌ چاپ‌ شده‌ است‌.

مآخذ

آقابزرگ‌، الذريعة؛
بحرالعلوم‌، محمد مهدی‌ بن مرتضی، رجال‌، نجف‌، 1385 ق/ 1965 م‌؛
حر عاملی‌، محمد بن حسن، وسائل‌ الشيعة، به‌ كوشش‌ محمد رازی‌ و ابوالحسن‌ شعرانی‌، بيروت‌، 1387 ق‌؛
خوانساری‌، محمد باقر بن زین‌العابدین، روضات‌ الجنات‌، تهران‌، 1382 ق‌؛
طوسی‌، محمد بن حسن، الفهرست‌، به‌ كوشش‌ محمود راميار، مشهد، 1351 ش‌؛
مرعشی‌، خطی‌؛
نجاشی‌، احمد بن علی، رجال‌، بمبئی‌، 1317 ق‌/ 1899 م‌.

قهار مقيمی