ابراهیم مروزی

اِبْراهیمِ مَرْوَزی، یا مروروذی (قفطی، 284)، ابویحیی، پزشک، حکیم، منطقی، هندسه‌دان و از انتقال‌دهندگان علوم یونانی به عالم اسلامی (ابن ابی اُصیبعة، 2 / 226-227، 3 / 225). از تاریخ ولادت و مرگ او آگاهی دقیقی در دست نیست، اما چون معاصر و استاد ابوبشر متی بن یونس (د 329ق / 941م) شارح معروف آثار منطقی ارسطو بود، می‌توان احتمال داد که در نیمۀ دوم سدۀ 3ق / 9م می‌زیسته است. اهمیت عمدۀ ابراهیم مروزی نقشی است که به عنوان میانجی در نقل علوم یونانی از انطاکیه به بغداد ایفا کرده است(نک‌ ‌: ه‌ د، ابراهیم قویری). به گزارش ابن ابی اصیبعه وی از یک استاد اهل مرو تعلیم گرفت و مدتی به امور دینی پرداخت و سپس به بغداد رفت و در آنجا به طبابت و تعلیم منطق روی آورد و در فن طبابت مشهور گردید (2 / 226، 3 / 225). ابومحمد کرنیب و ابوبشر متی بن یونس نزد وی آموزش یافتند (مسعودی، 105؛ قفطی، 284). به گفتۀ ابن ندیم ابراهیم مروزی اصلاً سریانی بود و کلیۀ آثارش را در منطق و جز آن به زبان سریانی نوشت. از این آثار جز گفتاری دربارۀ آنالوطیقای دوم چیزی ذکر نشده است (صص 309، 322).

مآخذ

ابن ابی اصیبعة، احمدبن قاسم، عیون‌الانباء، بیروت، 1377ق؛
ابن ندیم، الفهرست؛
قفطی، علی‌بن یوسف، اخبارالعلماء، قاهره، 1326ق؛
مسعودی، علی‌بن حسین، التنبیه و الاشراف، بیروت، دارصعب.

منوچهر پزشک