اسکچه

اِسْكِچه‌، یا اسكیجه‌ (به‌ یونانی‌: كسانثیا)، یكی‌ از شهرهای‌ یونان‌ و مركز بخشی‌ به‌ همین‌ نام‌ در استان‌ تراكیا (سامی‌، 2/ 936؛ استرابن‌، III/ 365؛ پاولی‌، XVIII/ 1333).

شهر اسكچه‌

این‌ شهر كه در 48 كیلومتری‌ غرب‌ كوملجنه‌، در 22 كیلومتری‌ ساحل‌ دریا و در كنار رودخانه‌ای‌ همنام‌ خود قرار دارد، از شم‌ال‌ به‌ دامنه‌های‌ سلسله‌ جبال‌ رُدوپ‌ محدود است‌ و از جنوب‌ تا كنار دریا، دشت‌ وسیعی‌ را در بر می‌گیرد (سامی‌، 2/ 937).
اسكچه در 746ق‌/ 1345م‌ با یاری‌ عمربیك‌، امیر آیدین‌، از تصرف‌ مومیچلو راهزن‌ بلغاری‌ كه‌ یكّه‌ تاز منطقۀ ردوپ‌ - اسكچه‌ تا یونان‌ شم‌الی‌ بود، خارج‌ گردید و بر متصرفات‌ امپراتور بیزانس‌ ضمیمه‌ شد (اوزون‌ چارشیلی‌، I/ 134). در 774ق‌/ 1372م‌ عثمانیها آنجا را به‌ انضمام‌ مقدونیۀ شم‌الی‌ داخل‌ قلمرو خود ساختند (همو، I/ 171). اوزون‌ چارشیلی‌ دربارۀ تاریخ‌ این‌ واقعه‌ با اشاره‌ به‌ نوشتۀ نشری‌، عاشق‌ پاشازاده‌، لطفی‌ پاشا و سعدالدین‌ كه‌ 787ق‌/ 1358م‌ دانسته‌اند، نظر آنان‌ را با ذكر دلیل‌ رد كرده‌ است‌ (نك‌ : همانجا، حاشیه‌).
از زمان‌ بایزید دوم‌ (886 - 918ق‌/ 1481-1512م‌) كه‌ سراسر خاك‌ یونان‌ جزو امپراتوری‌ عثمانی‌ درآمد، تا اوایل‌ سدۀ 19م‌ اسكچه‌ نیز جزو مستملكات‌ عثمانی‌ محسوب‌ می‌شد (سامی‌، 6/ 4827). اسكچه‌ مدتی‌ در سنجاق‌ كوملجنه‌ مركز قضا و تابع‌ ولایت‌ ادرنه‌ و بندر بازرگانی‌ بوده‌ است‌ و اسكله‌ای‌ به‌ نام‌ اسكلۀ قره‌ آغاج‌ داشته‌ و جمعیتش‌ بالغ‌ بر 6 هزار نفر می‌شده‌ كه‌ بیشتر آن‌ را مسلمانان‌، و باقی‌ را یونانیان‌ مسیحی‌ تشكیل‌ می‌داده‌اند (همو، 2/ 937). مدتی‌ نیز جزو شهرستان‌ ینیجۀ قره‌صو و تابع‌ سنجاق‌ درامه‌ [دراما] بوده‌ است‌ (رفعت‌، 1/ 163).

بخش‌ اسكچه‌

این‌ بخش‌ در انتهای‌ جنوب‌ شرقی‌ ادرنه‌ واقع‌ شده‌، و از مشرق‌ به‌ كوملجنه‌، از شم‌ال‌ به‌ شهرستان‌ داریدره‌، از مغرب‌ به‌ ولایت‌ سلانیك‌ و از جنوب‌ به‌ دریای‌ آدالر (جزایر) محدود است‌. سابقاً مشتمل‌ بر 5 ناحیۀ صقارقیا، یصی‌ اوران‌، چلبلو، ینیجه‌ و ینی‌ كوی‌ بوده‌، از این‌ 5 ناحیه‌ ینیجه‌ كه‌ به‌ قره‌صو ینیجه‌سی‌ معروف‌ است‌، بزرگ‌تر از اسكچه‌ و مركز داد و ستد بوده‌ است‌. بخش‌ اسكچه‌ از لحاظ فراوانی‌ و مرغوبیت‌ توتون‌ مشهور است‌ كه‌ به‌ دیگر نقاط جهان‌ صادر می‌شود.
زمینهای‌ این‌ بخش‌ از نظر كشاورزی ‌بسیار پرحاصل ‌است ‌وحبوبات‌ و محصولات‌ گوناگون‌ در آنجا به‌ عمل‌ می‌آید. با اینهمه‌، منبع‌ اصلی‌ ثروت‌ و درآمد مردم‌ محصولات‌ توتون‌ است‌ (سامی‌، همانجا).

مآخذ

رفعت‌ افندی‌، احمد، لغات‌ تاریخیه‌ و جغرافیه‌، استانبول‌، 1299ق‌؛
سامی‌، شم‌س‌الدین‌، قاموس‌ الاعلام‌، استانبول‌، 1306ق‌؛
نیز:

Pauly ;
Strabo , The Geography , tr. H. L. Jones , London , 1967 ;
Uzuncarsili, I. H., Osmanli tarihi, Ankara, 1982.
ابوالحسن‌ دیانت‌