در ذات اقدس حق‌تعالى را تبيين خواهيم كرد، اين تسلسل و ترتّب منطقى روشن‌تر خواهد شد.

ج: حصر حاكميّت و مُلك و سلطنت در ذات بارى تعالى‌

حصر حاكميّت در ذات حق‌تعالى از حقايق روشنى است كه ادلّه عقلى و نيز نقلى فراوانى بر آن وجود دارد. در اين بحث، تلاش خواهد شد به قسمت عمده‌اى از اين ادلّه پرداخته شود.

معناى حاكميّت و مُلك را در گذشته بيان كرديم و روشن شد كه حاكميّت به معناى امر و نهى و دستور و فرمان جهت برقرارى نظم است. نظامى كه اين حاكميّت را در جامعه بشرى بر عهده مى‌گيرد، نظام سياسى است.

حصر حاكميّت در خداى متعال، اساسى‌ترين اصل نظام سياسى اسلام و زير بناى آن است. در اين بحث، ابتدا به تبيين ادلّه عقل نظرى و سپس ادلّه عقل عملى و سر انجام ادلّه نقلى دالّ بر حصر حاكميّت به طور مطلق و در جامعه بشر به طور خاص در ذات بارى‌تعالى خواهيم پرداخت.

1. ادلّه عقل نظرى بر حصر حاكميّت در ذات خداى متعال‌

در حوزه عقل نظرى، براهين متعدّدى بر حصر حاكميّت در ذات بارى‌تعالى وجود دارد كه در ذيل به تعدادى از اين براهين اشاره مى‌كنيم.

برهان اول‌

اين برهان از دو مقدمه بديهى يا شبه بديهى تشكيل مى‌گردد.