و آن دولتى كه بخواهد حق دولت از مردم بستاند بدون آنكه آنان را در آبادانى زمين يارى كند، شهر را ويران و شهروندان را تباه مى‌كند.

نعمانى در تفسير خود از اميرالمؤمنين (ع) روايت مى‌كند كه:

«أَنَّ مَعَايشَ الْخَلْقِ خَمْسَةٌ: الْإِمَارَةُ وَ الْعِمَارَةُ وَ التِّجَارَةُ وَ الْإِجَارَةُ وَ الصَّدَقَاتُ- إِلَى أَنْ قَالَ- وَ أَمَّا وَجْهُ الْعِمَارَةِ فَقَوْلُهُ تَعَالَى: هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَأَعْلَمَنَا سُبْحَانَهُ أَنَّهُ قَدْ أَمَرَهُمْ بِالْعِمَارَةِ لِيكُونَ ذَلِكَ سَبَباً لِمَعَايشِهِمْ ...»[1] تا آخر حديث.

معيشت مردم از پنج راه تأمين مى‌گردد: دولتمردى، آبادانى، بازرگانى، مزدورى و كمك‌ستانى- تا آنجا كه فرمود- اما آبادانى پس خداى فرمود: «اوست كه شما را از زمين بروياند و شما را به آبادانى آن فراخواند» پس خداوند ما را آگاه ساخت كه مردم را به آبادانى دستور داده تا از اين راه معيشت خود را تأمين كنند.

بر اساس روايات وارده از رسول اكرم (ص) تحقّق كامل هدف آبادانى زمين در دولت آخرين امام از اوصياء رسول‌الله (ص) صورت خواهد گرفت.

سيوطى از حذيفه روايت مى‌كند كه رسول‌الله (ص) درباره حضرت مهدى (ع) فرمود:

«هو رجل من ولدى- تا آنجا كه فرمود:- فيفرح به اهل السماء و اهل الارض و الطير والوحوش و الحيتان فى البحر، و تزيد المياه فى دولته، و تمدّ الانهار، و تضعف الارض أهلها و تستخرج الكنوز»[2].

او مردى از فرزندان من است- تا آنجا كه فرمود- مردم آسمان و مردم زمين و پرندگان و وحش‌هاى بيابان‌ها و ماهيان دريا از او خوشنود مى‌گردند و در دولت‌

[1] . وسائل الشيعة، ج 19، ابواب احكام المزارعة و المساقاة، باب 3، ص 35، حديث 10.

[2] . سيوطى، تحقيق موسوى، محمد كاظم، العرف الوردى فى اخبار المهدى، ص 163 و 164.