عشق در عرفان اسلامى‌

چنانكه گذشت ماهيت علم عرفانى، تعلّق است نه حكايت و كشف؛ به اين معنى كه عارف، محو در معشوق خود مى‌شود و همين محو و فنا كه عين تعلق به معشوق است، حقيقت معرفت عرفانى است و از اين تعلق و فنا به عشق تعبير مى‌شود.

بنابراين، عرفان در حقيقت علم عشق است، بلكه فنّ عشق‌بازى است، آن هم عشقى كه معشوق آن زيباترين و كامل‌ترين است. از همين‌رو عرفا، عرفان را همان علم عشق مى‌دانند.

و سلوك عرفانى نيز همان خدمت معشوق است:

هيچ دانش و هنرى به جز هنر عشق، راه به جايى نمى‌برد و تنها اين هنر است كه انسان را به محبوب مى‌رساند:

[1] . شيخ بهايى.

[2] . حافظ.

[3] . حافظ.