كه كامل‌ترين انسان را جانشين خود قرار مى‌دهد و به او حق امر و نهى و دستور عطا مى‌كند. بدين ترتيب زنجيره به هم پيوسته عشق الهى، زنجيره‌اى است كه اشيا را از طريق ولايت ولى كامل به خداى متعال متصل مى‌كند و از اين روى، موجوداتى كه جلوه كامل جلال و كمال الهى‌اند، يعنى محمد و آل محمد صَلَواتُ‌اللَّهِ عَلَيهِم‌أَجْمَعِين جلوه كامل ولايت الهى نيز خواهند بود. بنابر اين، عشق تنها از رهگذر ولايت محمد و آل محمد صَلَواتُ‌اللَّهِ عَلَيهِم‌أَجْمَعِين به خداى متعال مى‌رسد و هر عشقى كه از رهگذر ولايت آنان نگذرد، به خدا متصل نيست و در حقيقت، عشق خدا نيست.

8. عشق حقيقى و عشق مجازى‌

گفتيم كه عشق، تعلق و وابستگى لذت‌بخش و آگاهانه‌اى است كه از معشوق آغاز مى‌شود و در يك رابطه ولايتى- كه به معناى سرسپردگى عاشق به خواست و اراده معشوق است- ظهور و جلوه خارجى پيدا مى‌كند. در عالم احساس و شعور، عشق به صورت يك تعلق شورانگيز و هيجان‌آميز تجلى مى‌نمايد. بنابراين، عشق همواره از معشوقى كه كامل است آغاز مى‌شود و عاشقى را كه سراسر هستى‌اش نياز به معشوق است، در كمند كشش و جذبه هميشگى خود قرار مى‌دهد.

بنابراين، عشق حقيقى هيچ‌گاه پايان‌پذير نيست و در مقابل، آنچه پايان‌پذير است عشق حقيقى نيست. عاشق حقيقى، سيرايى ندارد و آن كس كه از معشوق خود سير مى‌شود، عاشق نيست. در عشق مجازى كه عبارت است از احساس دل‌بستگى انسان به چيزى كه نيازمند به آن است، هر گاه عاشق به آنچه خود را وابسته به آن مى‌داند، دست يافت، احساساتش نسبت به آن چيز فرو مى‌نشيند و آتش نيازش نسبت به آن سرد و خاموش مى‌شود. و اگر