بدين ترتيب، انسان‌ها به تناسب پاسخى كه به اين نياز مى‌دهند، در مراتب عشق الهى پيش مى‌روند. و اين پاسخ، همان خودسپردن به معشوق است.

البته انسان‌ها در اين زمينه نيز متفاوتند. برخى تا بى‌نهايت، تسليم معشوق خويش هستند؛ يعنى در برابر معشوق خودى نمى‌بينند و فانى مطلق در اراده و خواست او هستند، جز معشوق خويش، خواسته‌اى ندارند و جز او مقصود و مطلوبى نمى‌شناسند و در دل آنها جز عشق و ياد او چيزى نيست. اينان پيش‌تازان راه عشق الهى‌اند كه در قرآن كريم، از آنان به «سابقون» تعبير شده است.

وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ\* أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‌[1].

و پيش‌تازان پيش‌تازان، آنان مقربان [درگاه الهى‌اند].

البته اين دسته كه پيش‌تازان راه عشق خدايند نيز همگى در يك مرتبه نيستند. پيش‌تازترين آنان وجود مقدس و مبارك كسى است كه پيش از همه و بيش از همه خود را به معشوق سپرده است. هموكه نخستين «بلى» را به معشوق گفته و پيش از همه سير به سوى معشوق را آغاز كرده است. اين كامل‌ترين موجودات و پيش‌تازترينِ پيش‌تازان راه عشق الهى، وجود نورانى حضرت محمد مصطفى صَلَّى‌اللَّهُ عَلَيه‌وَآلِه است و از اين رو او كامل‌ترين مخلوقات خداى متعال و سرسلسله و قافله‌سالار عاشقان ذات اقدس او است. در قرآن كريم خطاب به رسول خدا آمده است:

[1] . سوره واقعه: 10.