عرضى واحدى شود و قابل تصوّر عرفى باشد و اين، همان عنوان جامع بسيطى است كه در كلمات اعلام مورد بحث بوده است و تقريبات متعدّدى از آن- كه خالى از اشكال بود- مورد اشاره و بيان قرار گرفت.

حاصل كلام:

حاصل آنكه همه اين جزئياتى كه استاد شهيد (رحمة الله عليه) در تصوير جامع بيان كردند در صورتى مى‌توانند به نحوى كه براى عرف قابل فهم باشد در مسمّا اخذ شوند، كه بتوان به آنها به وسيله يك عنوان عرضى اشاره نمود، و آن عنوان عرضى مشير كاشف از منشا انتزاع واحدى است كه بالاخره در مسمّا با همه تقاديرش وجود دارد.

[2]: تصوير جامع بنابر قول به اعم:

مرحوم آخوند خراسانى تصوير جامع را بنابر قول به اعم مشكل دانسته و پنج تصوير براى جامع اعم بيان كرده است كه هر پنج تصوير را با مشكل مواجه مى‌داند. مهم‌ترين آنها سه تصوير است:

\* تصوير اوّل:

جامع، عبارت باشد از برخى از اجزا مانند اجزاى ركنى، لا بشرط نسبت به بقيه اجزا، به نحوى كه وجود و عدم بقيه اجزاء دخلى در مسمّا نداشته باشند.

مرحوم آخوند دو اشكال بر اين فرض متوجّه دانسته است:

1) اينكه هر مجموعه معينى از اجزا را اگر در نظر بگيريم خواهيم ديد بين اين مجموعه و صدق اسم عموم من وجه است؛ يعنى: گاه اين اجزا مجتمع‌اند، مع ذلك صدق اسم منتفى است به دليل عدم وجود ساير اجزا و عدم كفايت اجزاى مذكور در صدق اسم. و گاه اين اجزا مجتمع نيستند (مثلًا: اگر اجزاى ركنى را در نظر گرفتيم گاه برخى از اجزاى ركنى منتفى است)، مع ذلك اسم صلاة صدق مى‌كند؛