نام کتاب : اصول فقه نوين نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 368
1. موضوع له
الفاظ معانى ذهنيهاند نه حقايق خارجيه؛
2.
واجديت تمام حيثيات معتبره متأخّر از تعلّق امر است و بحث در متعلّق اوامر واحكام
است كه مقدم بر امر است.
و
اگر مراد از واجديت يا حيازت، واجديت و حيازت به لحاظ عالم اعتبار ذهنى باشد، به
اين معنا كه جاعل بنابر وضع للصحيح- در عالم اعتبار ذهنى خويش، مركب واجد تمام
حيثيات را در نظر گرفته و لفظ را براى آن وضع نموده و حكم و امر خود را نيز بر آن
وارد كرده است، اشكالش اين است كه صحيح بدين معنا منشأ اثر نيست، و هيچ يك از آثار
و لوازم صحّت نظير سقوط اعاده و قضاء، يا تحصيل غرض و امثال آنها بر صحيح بهمعناى
مركب ذهنى واجد تمام حيثيات معتبره در شيئ بار نمىشود. در حالى كه بدون شك مقصود
از صحّت آن است كه منشأ اثر باشد و گرنه ميان صحيح و فاسد فرقى نمىماند؟!
\*
تحليل و اثبات تعريف ششم:
امّا
نظريه ششم- كه نظريه مختار است- به نظر مىرسد:
1)
از اشكالات وارده بر نظريات ديگر سالم است؛
2)
دليل، صحّت آن را تأييد مىكند.
امّا
سالم بودن آن از ورود اشكالات پس بدين جهت است كه:
1)
تعريف به لازم نيست؛ بلكه تعريف به مقوّمات و خصائص ذاتى صحّت است؛
2)
در بسائط و مركبات، هر دو جارى است و اختصاص به مركبات ندارد آنچنانكه برخى
تعريفات فوق الذكر چنين بودند؛
3)
از آثار صحّت تفكيك پذير نيست؛
4)
تصوّر آن موقوف بر تعلّق امر نيست؛
5)
قابل اتصاف به فساد نيست چنانكه مرغوبيت كه ملاك صحّت در نظر استاد شهيد بود چنين
بود؛
نام کتاب : اصول فقه نوين نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 368