بخش سوم: اركان استعمال‌

از آنچه در مباحث گذشته گفتيم معلوم شد كه استعمال ارادى تفهيمى جدّى- كه مى‌توان از آن به استعمال كامل تعبير نمود[1]- چهار ركن اصلى دارد:

1) ايجاد كلام به وسيله متكلّم؛

2) قصد معنا به وسيله متكلّم؛

3) قصد تفهيم و خطاب- كه متوقّف بر وجود مخاطب است-؛

4) اراده تفهيم جدّى.

ركن اوّل به سبب رابطه وضعى بين لفظ و معنا، منشأ دلالت تصورى مى‌شود كه كاشف از وجود رابطه وضعى و دليل بر آن است.

قاعده عقلى «قبح لَغويت در فعل حكيم» با تطبيق بر جنبه فردى گفتار ارادى كاشف از وجود ركن دوّم و دليل بر آن است و با تطبيق بر خطاب، يا جنبه اجتماعى گفتار ارادى كاشف از اراده خطاب و تفهيم معنا و در نتيجه، كاشف از وجود ركن سوّم است، و قاعده عقلايى «تطابق اثبات و ثبوت» كاشف از قصد جدّى معنا و نهايتاً كاشف از وجود ركن چهارم است. بنابر اين:

\* مبناى دلالت تصوّرى وضع است، و تبادر كاشف از آن است؛

\* مبناى دلالت تصديقى اول و دوم حكم عقلى است (حكم عقل به قبح لغو در فعل حكيم)؛

[1] . به دليل آنكه كامل ترين مقاصد استعمالى به وسيله آن تأمين مى گردد.