فرض، با همه قوانين و ضوابط عقلائى دلالت در همه مراحل آن- به شرحى كه سابقا گذشت- سازگار است، و دستيابى به مقصود گوينده به ترتيبى كه بيان شد امكان پذير است.

فرض سوم‌: استعمال لفظ در معناى مجمل يا مبهم به اجمال و اهمال نسبى بدون نصب قرينه دال بر مقصود يا نصب قرينه بر خلاف معناى مقصود. اين فرض نيز همچون فرض اول با روش عقلاء در رفتار گفتارى سازگار نيست؛ مگر آنكه متكلم قصد داشته باشد در آينده و در شرايط مناسب ديگر قرينه دال بر مقصود خويش را بيان كند، كه در اين صورت، دستيابى به مقصود گوينده بر وفق ضوابط و قواعد عقلائى دلالت امكان‌پذير خواهد بود.

پديده معنايى سوم (استعمال لفظ در موارد كذب و دروغ)

در اينجا تخلفى از قوانين و ضوابط دلالت در هيچ يك از مراحل آن صورت نمى‌گيرد؛ لكن گوينده، آنچه را حقيقت ندارد بجاى آنچه حقيقت دارد به شنونده منتقل مى‌كند.

از آنجا كه عقلاء در تعامل با يكديگر احتمال كذب را ملغى مى‌دانند؛ لهذا در موارد كذب دلالت‌هاى تصديقى سه‌گانه كلام وجود دارد، و بر طبق دلالت‌هاى تصديقى سه‌گانه كلام مطلبى يا خبرى به شنونده منتقل مى‌شود، و شنونده آن را به عنوان يك حقيقت مقصود دريافت مى‌كند. بنابر اين، در مقام تفهيم و تفاهم مشكلى وجود ندارد، مشكل- در موارد كذب- اينجاست كه گوينده غير حقيقت را حقيقت وانمود كرده و آن را به عنوان حقيقت نشان داده، و شنونده را گمراه كرده است. اين رفتار، رفتارى بزهكارانه و در نزد عقلاء و شرايع الهى ناپسند و ناپذيرفتنى است.

پديده معنايى چهارم (استعمال لفظ در موارد توريه)

در مورد توريه دلالت استعمالى تفهيمى كلام با مدلول تصديقى جدى كلام متفاوت است و تفاوت اصلى توريه با دروغ همين است كه در موارد دروغ دلالت استعمالى تفهيمى با مدلول تصديقى جدى مطابقت دارد و لهذا گوينده مرتكب يك اشتباه ناروا شده كه غير حقيقت را حقيقت شمرده است در حالى كه در توريه چنين نيست؛ زيرا اگرچه مراد استعمالى تفهيمى‌