مفهوم سلطنت و فرمانروايى نيز از همين قبيل است، انسان از نسبتى كه بين نفس خود با قوى و اعضاى پيكر خود برقرار مى‌بيند كه همان نسبت فرماندهى و فرمانبرى است مفهوم سلطنت و فرمانروايى را انتزاع كرده و بدين ترتيب مفهوم فرمانروايى و سلطنت در ذهن آدمى نقش مى‌بندد. سپس با تعامل با ديگر افراد جامعه وقتى كسى در موقعيتى قرار مى‌گيرد كه فرمانروا و ديگران فرمانبر او باشند، آن مفهوم فرماندهى و فرمانبرى را از نفس و اعضاء تجزيه كرده و با شخص فرمانروا و فرمانبران خارجى تركيب نموده و بدين ترتيب مفهوم اجتماعى سلطنت و نيز مفهوم حاكم يا سلطان و فرمانروا از يك سو و مفهوم اجتماعى فرمانبر و تحت فرمان از سويى ديگر اعتبار مى‌شود.

مقدمه چهارم: حالات و افعال نفسانى، همگى تحت سلطه نفس قرار دارند و نفس قدرت تصرف در آنها را دارد. حكايت صور ذهنيه از حقايق خارجى نيز از حالت‌ها و پديده‌هاى نفسانى است كه برون از سلطه نفس آدمى نيست. با توجه به اين حقيقت، نفس اين قدرت را دارد كه نظير حكايتى كه صورت ذهنى از حقيقت خارجى دارد براى لفظ بوجود آورد و در لفظ همان خاصيت حكايت از خارج را به همان نحو كه در صورت ذهنيه حاكى از خارج وجود دارد بيافريند.

بنابر اين، با عمل و اراده نفس است كه صورت برون نما مى‌شود. اين نفس است كه صورت را برون نما مى‌كند و به آن، خصلت حكايت از خارج مى‌دهد؛ لذا نفس، مى‌تواند همين خاصّيت حكايتى را- كه به صورت معنا داده است- نظيرش را به صورت لفظ بدهد و بدين ترتيب، حكايت صورت معنا را از واقع معنا به صورت لفظ بدهد.

تبيين نظريه حكايت اعتبارى:

اكنون پس از اين چهار مقدّمه به تبيين نظريه حكايت اعتبارى در تفسير حقيقت وضع مى‌پردازيم:

بنابر آنچه در مقدّمه اوّل گفته شد نفس با تجريد و تعميم، صور كليات را و با تجزيه و تركيب مفاهيم اعتباريه را مى‌سازد و بنابر آنچه در مقدّمه دوم گفته شد تجزيه و تركيب شامل صفات و ذوات متصف به آنها مى‌شود و گفتيم كه حكايت از خارج صفتى است از صفات صورت ذهنيه‌