«وَلَمْ تَجْعَلْ لِلْخَلْقِ طَريقاً إِلى مَعْرِفَتِكَ إِلّا بِالْعَجْزِ عَنْ مَعْرِفَتِكَ».

و قرار ندادى براى خلق خود راهى به سوى شناسائيت جز به اظهار عجز از شناسائيت.

اصل چهارم: نسبت ماسوا به خالق‌

در عرفان نظرى امام سجّاد (ع) آنچه ماسواى مبدأ است و آنچه امكان وجود دارد عين تعلق به حق تعالى است، و نه در ذات، و نه در صفات، و نه در افعال و آثار، و نه در هيچ حيثيّتى از حيثيات از ذات اقدس بارى تعالى مستقل نيست.

آنچه در عالم خلق رداى وجود به تن كرده يا مى‌كند يا مى‌تواند كند، در وجود و در تمام حيثيات و جهات وجود، عين تعلق به ذات اقدس حق است، نه آنكه چيزى باشد كه متعلّق به ذات حق است، بلكه عين‌التعلق و التدلّى است، و جز تعلّق و وابستگى به ذات حق چيزى نيست.

در همين معنا امام سجّاد (ع) در پيشگاه حضرت حق متضرّعانه عرض مى‌كند:

«سُبْحَانَكَ! خَضَعَ لَكَ مَنْ جَرَى فِي عِلْمِكَ، وَخَشَعَ لِعَظَمَتِكَ مَا دُونَ عَرْشِكَ، وَانْقَادَ لِلتَّسْلِيمِ لَكَ كُلُّ خَلْقِكَ، سُبْحَانَكَ! لَا تُحَسُّ وَلَا تُجَسُّ وَلَا تُمَسُّ، وَلَا تُكَادُ وَلَا تُمَاطُ وَلَا تُنَازَعُ وَلَا تُجَارَى وَلَا تُمَارَى وَلَا تُخَادَعُ وَلَا تُمَاكَرُ»[1].

[1] . دعاى 47 از صحيفه سجاديه.