عرفان نظر در معارف سجّادى (ع) را مى‌توان در چند اصل بنيادين خلاصه كرد:

1. مقصد بودن خداى متعال؛

2. امكان معرفت حق؛

3. حدود و قلمرو معرفت حق؛

4. نسبت ما سوا به خالق؛

5. موانع معرفت حق.

اصل نخست: مقصد بودن خداى متعال‌

ذات بارى تعالى مقصد و مقصود عالم هستى و مراد و مقصد هر عارف و سالك، بلكه هر عاقل و داناست.

آنچه عقل برآن دلالت مى‌كند اين است كه تنها، وجود قائم بالذّات و كمال مطلق و زيباى محض و حق مبرّاى از هر باطل- كه در ذات اقدس حقّ، متعيّن و منحصر است- شايسته قصد و طلب است، همان‌گونه كه دركلام خداى متعال آمده است: