خلال و مسواک

رسول خداˆ می‌فرمایند: تَخَلَّلُوا عَلَى أَثَرِ الطَّعَامِ فَإِنَّهُ صِحَّةٌ لِلنَّابِ وَالنَّوَاجِذِ وَيَجْلِبُ‌ عَلَى‌ الْعَبْدِ الرِّزْقَ. «در پی غذا خوردن، خلال کنید؛ چرا که مایة سلامت دندان‌های نیش و نواجذ (آسیا) است و برای انسان جلب روزی می‌کند».[1]

امام صادق†: مَا أَدَرْتَ‌ عَلَيْهِ‌ لِسَانَكَ‌ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَمَا أَخْرَجْتَهُ بِالْخِلَالِ فَارْمِ بِهِ؛ «آنچه زبانت را بر آن چرخاندی و از [لای دندان] بیرون کشیدی، فرو بده؛ ولی آنچه را با خلال بیرون کشیدی، بیرون افکن».[2]

امام حسین† می‌فرمایند: همواره امیر مؤمنان† به ما امر می‌کرد که پس از خلال کردن آب ننوشیم، مگر اینکه پیش از آن سه بار مضمضه کرده [و دهانمان را شسته] باشیم».[3]

رسول خداˆ در مورد شیوه مسواک زدن می‌فرمایند: اسْتَاكُوا عَرْضاً وَ تَسْتَاكُوا طُولًا؛ «به عرض، مسواک بزنید و به سمت طولِ [دهان]، مسواک نزنید».[4]

نیز در هنگام نبودن مسواک می‌توان از انگشتان دست کمک گرفت؛ چرا که انگشت جای‌گزین مسواک است.

امام باقر†: أَدْنَى‌ السِّوَاكِ‌ أَنْ‌ تَدْلُكَ بِإِصْبَعِكَ؛ «کمترین مسواک آن است که با انگشت خویش، مالِش دهی».

به پُشت دراز کشيدن پس از غذا

امام رضا†: إِذَا أَكَلْتَ‌ شَيْئاً فَاسْتَلْقِ‌ عَلَى قَفَاكَ وَضَعْ رِجْلَكَ الْيُمْنَى عَلَى الْيُسْرَى؛ «هرگاه چیزی خوردی، به پشت دراز بکش و پای راست خود را روی پای چپ بگذار».[5]

[1]. دعائم الاسلام، ج1، ص124.

[2]. کتاب من لایحضره الفقیه، ج3، ص357.

[3]. «كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ† يَأْمُرُنَا إِذَا تَخَلَّلْنَا أَنْ لَا نَشْرَبَ الْمَاءَ حَتَّى نَتَمَضْمَضَ ثَلَاثاً» (مکارم الاخلاق، ص153).

[4]. دعائم الاسلام، ج1، ص119.

[5]. الکافی، ج6، ص299. بیان علامه مجلسیŠ: «قال في الدروس: يستحب الاستلقاء بعد الطعام على قفاه ووضع رجله اليمنى على اليسرى‌ وما رواه العامة [اهل سنت] بخلاف ذلك من الخلاف[کتاب الخلاف علامه حلی]» (مرآة العقول، ج22، ص116).