نیز نقل شده است که: مَا ذَمَّ طَعَاماً قَطُّ كَانَ إِذَا أَعْجَبَهُ أَكَلَهُ وَإِذَا كَرِهَهُ تَرَكَهُ وَلَا يُحَرِّمُهُ عَلَى غَيْرِه‌؛ «رسول خداˆ هرگز از غذایی مذمت و بدگویی نکرد، اگر آن غذا را دوست می‌داشت، می‌خورد و اگر دوست نداشت از آن نمی‌خورد، اما خوردن آن را بر دیگران حرام نمی‌نمود».[1]

امام صادق† می‌فرمایند: كُفْرٌ بِالنِّعَمِ أَنْ يَقُولَ الرَّجُلُ أَكَلْتُ طَعَامَ كَذَا وَكَذَا فَضَرَّنِي؛ «نعمت خدا را کفران کرده اگر مردی بگوید: فلان غذا را خوردم و فلان غذا به من ضرر زد».[2]

خوردن غذا به هنگام گرسنگی

امام علی†: مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَضُرَّهُ طَعَامٌ‌ فَلَا يَأْكُلْ‌ حَتَّى‌ يَجُوعَ وَتنْقَى الْمَعِدَة؛ «هر کس که می‌خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معدة او [از خوراک پیشین] پاک شده باشد».[3]

امیر مؤمنان† به امام حسن مجتبی† می‌فرمایند: «می‌خواهی چهار خصلت به تو بیاموزم تا از [زحمت] درمان بی‌نیاز گردی؟ عرض کرد: آری. فرمود: بر سر سفره منشین، مگر آن‌گاه که گرسنه‌ای، و از کنار سفره بر نخیز، مگر وقتی که هنوز اشتها داری، و جویدن غذا را به نیکی انجام ده، و پیش از خوابیدن به دستشویی برو. هرگاه اینها را رعایت کردی از درمان بی‌نیاز می‌شوی».[4]

علامت اشتهای واقعی به غذا آن است که ناحیه شکم از سینه تا ناف سبک شود و تنها قسمت زیرناف، اندکی سنگین به نظر آید. و اگر فرد آروغ بزند ترش نبوده و بوی نامطبوع نداشته باشد و مقدار آن نیز کم باشد. بدن نیز سبک

[1]. مکارم الاخلاق، ص30.

[2]. وسائل الشیعه، ج24، ص433.

[3]. بحار الانوار، ج63، ص410.

[4]. قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ† لِلْحَسَنِ ابْنِهِ† «يَا بُنَيَّ أَ لَا أُعَلِّمُكَ أَرْبَعَ خِصَالٍ تَسْتَغْنِي بِهَا عَنِ الطِّبِّ [بها يستغنى عن الطبيب‌] فَقَالَ بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ لَا تَجْلِسْ عَلَى الطَّعَامِ إِلَّا وَأَنْتَ‌ جَائِعٌ‌ وَلَا تَقُمْ‌ عَنِ الطَّعَامِ إِلَّا وَأَنْتَ تَشْتَهِيهِ وَجَوِّدِ الْمَضْغَ وَإِذَا نِمْتَ فَاعْرِضْ نَفْسَكَ عَلَى الْخَلَاءِ فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَ هَذَا اسْتَغْنَيْتَ عَنِ الطِّبِّ [عن الطبيب]» (الخصال، ج1،ص229).