مى‌باشد.

مسأله 1771- اگر مالى را كه خمس آن داده نشده بخرد، خمسش به عهده فروشنده است و بر خريدار چيزى نيست.

مسأله 1772- اگر چيزى را كه خمس آن داده نشده به كسى ببخشد، پنج يك آن به عهده خود بخشنده است، و چيزى بر اين شخص نيست.

مسأله 1773- اگر از كافر يا كسى كه به دادن خمس عقيده ندارد، و يا از روى عصيان خمس نداده، مالى به دست انسان آيد، واجب نيست خمس آن را بدهد.

مسأله 1774- تاجر و كاسب و صنعتگر و مانند اينها از وقتى كه منفعت مى‌برند يك سال كه بگذرد، بايد خمس آنچه را كه از خرج سالشان زياد مى‌آيد بدهند، و كسى كه شغلش كاسبى نيست، اگر اتفاقاً منفعتى ببرد، بعد از آنكه يك سال از موقعى كه فائده برده بگذرد، بايد خمس مقدارى را كه از خرج سالش زياد آمده بدهد.

مسأله 1775- انسان مى‌تواند در بين سال هر وقت منفعتى به دستش آيد خمس آن را بدهد، و جايز است دادن خمس را تا آخر سال تأخير بيندازد. و اگر براى دادن خمس، سال شمسى قرار دهد، مانعى ندارد.

مسأله 1776- كسى كه مانند تاجر و كاسب براى دادن خمس، سال قرار دهد، اگر منفعتى بدست آورد و در بين سال بميرد، بر ورثه لازم نيست مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت كسر كنند و خمس باقيمانده را بدهند.

مسأله 1777- اگر قيمت جنسى براى تجارت خريده بالا رود و آن را نفروشد و در بين سال قيمتش پائين آيد، خمس مقدارى كه بالا رفته بر او واجب نيست.

مسأله 1778- اگر قيمت جنسى كه براى تجارت خريده بالا رود و به اميد اينكه قيمت آن بالاتر رود، تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قيمتش پائين آيد، خمس مقدارى كه آخر سال بالا رفته بود و مى‌توانست آن را به آن قيمت بفروشد بر او واجب است.

مسأله 1779- اگر غير مال التجاره مالى داشته باشد كه خمسش را داده يا خمس ندارد، مثلا چيزى را براى مؤنه‌اش خريده باشد، چنانچه قيمتش بالا رود، اگر آن را بفروشد، خمس مقدارى‌