است در شكافتن آن و در جراحت موضحه و سوراخ كردن بند مذكور يك و ثلث (3/ 1) دينار مى‌باشد و در جابجاكردن بند بالايى ديه‌اش دو ويك پنجم (5/ 1) دينار است و ديه جداكردن بند مذكور دو و چهار پنجم (5/ 4) دينار است.

(مسأله 3560) اگر نيزه يا خنجرى در اعضاى بدن فرو رود، ديه آن صد دينار است.

(مسأله 3561) ديه جراحت هر عضوى كه بهبود نمى‌يابد ثلث (3/ 1) ديه آن عضو است.

(مسأله 3562) اگر عملى كه در شرع ديه مقدّر و معيّن دارد با عمل ديگرى كه آن نيز ديه معين داردجمع شود، در اين فرض براى هر كدام ديه خودش است. امّا اگر دو جنايت به يك ضرب پديد آيد و هردو به صورت ترتيبى وارد شود، در صورتى كه ديه يكى از آنها بيشتر و درشت‌تر از ديه ديگرى باشد، ديه جنايت درشت در ديه جنايت درشت‌تر داخل مى‌شود، مثلًا ديه اعضاء در ديه نفس داخل مى‌شود. البته تعيين مقدار ديه در تمام اين موارد با مصالحه و رضايت يكديگر ممكن است.

ديه منافع اعضاء

اوّل: ديه عقل؛ كه از بين بردن آن ديه كامل دارد و چنان چه عقل در اثناى سال بر گردد بنابراظهر ديه ندارد، بلكه ارش دارد. امّا اگر سال تمام شود ولى عقل بر نگردد مستحق ديه است اگرچه بعداز آن بر گردد.

(مسأله 3563) اگر بر شخصى به نحوى جنايت وارد شود كه موجب كم شدن عقل او گردد ديه ثابت نيست و مرجع در آن ارش است و همين طور است حكم در جايى كه جنايت موجب ديوانگى ادوارى گردد.

(مسأله 3564) اگر به شخصى جراحتى وارد شود كه موجب از بين رفتن عقل او گردد و چنان چه واردآمدن جراحت و از بين رفتن عقل به يك ضربت باشد ديه آنها در يكديگر داخل مى‌شود، ولى اگرآن دو به وسيله دو ضربت پديد آمده باشد يعنى با هر ضربت يك جنايتى را مرتكب شده است ديه آنهادر يكديگر داخل نمى شود.

دوّم: ديه شنوايى؛ ديه از بين رفتن شنوايى به طور كامل، ديه كامل است و اگر شنوايى يكى از دو گوش كاملًا از بين برود نصف ديه است و چنان چه بر مردى جنايتى وارد شود، بعد او