چه موصى له قبول چه رد كند.

(مسأله 2286) اگر موصى له بميرد، عين مورد وصيت به و ارث او منتقل مى‌گردد، حتى اگر موصى له ردّ نموده باشد و بنابر اقوى بين اين‌كه مرگ موصى له در حيات وصيت كننده باشد يا بعد از وفات اوفرقى ندارد.

(مسأله 2287) اگر موصى له بعد از مرگ وصيت كننده بميرد، ظاهراً وارث موصى له مال را از مورث خودش مى‌گيرد و از آن بدهى‌ها و وصيّت هايش را خارج مى‌كند و چنان‌چه ملك مورد وصيت زمين باشد، زن از آن ارث نمى‌برد، ولى از قيمت آن چنان‌چه درخت يا ساختمان باشد ارث مى‌برد، امّا اگرموصى له قبل ازوصيت كننده بميرد، ظاهراًورثه موصى له مال مورد وصيت راازخود وصيت كننده مى‌گيرند و بر آن حكم تركه موصى له جارى نمى‌شود.

امّا اگر وارث نيز در حيات وصيت كننده بميرد، اظهر آن است كه مال مورد وصيّت به ورثه وارث منتقل مى‌شود.

(مسأله 2288) اگر به كسى وصيّت كند كه قسمتى از تركه‌اش را به شخصى بدهد، در اين صورت اگرموصى له بميرد، بنابر اظهر مال مورد وصيّت به ورثه اومنتقل مى‌شود.

شرايط وصيت كننده‌

(مسأله 2289) در وصيت كننده چند چيز شرط است:

اوّل: بلوغ، پس وصيّت كودك صحيح نيست مگر اين‌كه به سنّ ده سالگى برسد و با عقل درراههاى خير و معروف براى ارحامش وصيت كند وصيّت او براى غير ارحامش نافذ نيست.

دوّم: عقل، بنابراين وصيّت ديوانه وبيهوش و مست در حال ديوانگى وبيهوشى ومستى، صحيح نيست، ولى اگر در حال عقل وصيّت كند سپس ديوانه يا مست يا بيهوش گردد، وصيّت او باطل نمى‌شود و بنابر اظهر رشيد بودن در وصيت كننده معتبر نيست.

سوّم: اختيار، پس وصيّت مكره صحيح نيست.

چهارم: آزادبودن، بنابراين وصيّت بنده در اموالش صحيح نيست مگر اين‌كه مولايش اجازه دهد، ولى وصيّت بنده در غير اموالش مثل اين‌كه اگر وصيّت كند كه در مكان معيّن دفن شود يا بر او فلان عالم نماز بخواند يا غير اينها از چيزهايى كه عمل كردن به آن بر صرف مال بيشتر از حد