احكام وصيّت‌

وصيت بر دو قسم است:

1- تمليكى، عبارت است از انشاء تمليك عين يامنفعتى ازتركه انسان بعد از وفات، كه مثلًامال زيد يا فقرا باشد، انشاء تمليك حالا امّا تحقق و فعليت آن بعد از وفات است.

2- عهدى، كه عبارت است از اين‌كه به كسى دستور دهد در بدن يا مال او تصرف كند، مثل اين‌كه دستور دهد او را در جاى معين يا زمان معيّن دفن كند يا از مال او به كسى بدهد يا از طرف او در روزه و نماز از مالش نايب بگيرد يا مالش را وقف كند يا بفروشد ومانند اينها. چنان‌چه اين دستورات متوجه شخصى معين باشد، در حقيقت او وصى او گرديده، ولايت پيدا مى‌كند تا در اموالش تصرف نمايد، ولى اگر دستور او به شخص معيّن متوجه نباشد و قرينه‌اى هم بر تعيين نباشد، مثلًا: وصيّت كند كه از جانب من حج به جا آورده شود، يا روزه گرفته شود، انجام دادن آنها از وظايف حاكم شرع است.

(مسأله 2279) وصيت عهدى احتياج به قبول ندارد خواه براى او وصى قرار داده شده باشد يا نه، امّا وصيت تمليكى بنابر اظهر احتياج به قبول ندارد.

(مسأله 2280) اگر براى [انسان‌] نشانه‌هاى مرگ آشكار شود، وقت واجباتى كه وسعت دارد تنگ مى‌شود، در صورتى كه مكلف اطمينان ندارد كه آنها را با تأخير انجام بدهد مانند قضاى نماز و روزه واداى كفارات و نذر و مانند آنها از واجبات بدنى و غير آن، بايد به اداى آنها مبادرت نمايد و چنان‌چه دروقت تنگ ادا نتواند، بنابر اقوى واجب است وصيت كند، مگر اين‌كه بداند كه بدون وصيت وارث ياغير او انجام خواهد داد.

(مسأله 2281) اگر نزد او امانت‌ها واموالى از مردم مانند وديعه، عاريه، مال مضاربه وامثال آن باشد، واجب است آنها را در صورت مطالبه به صاحبان شان برگرداند و در غير اين صورت مطالبه واجب نيست مگر اين‌كه به اداى ورثه خود اطمينان نداشته باشد كه در اين صورت بايد وصيت‌