احكام شفعه‌

اگر يكى از دو شريك سهم خود را به شخص سوّم بفروشد، شريك ديگر حق دارد سهم شريك خود را در قبال دادن قيمتى كه در معامله تعيين شده، بگيرد و اين حق، به نام «شُفعه» ياد مى‌شود.

موارد شفعه‌

حق شفعه در فروش اموال غير منقول ولى قابل قسمت، مثل زمين، خانه و باغ و منقول مثل وسايل ولباس، يا در آنچه كه منقول وقابل قسمت نيست مانند نهر كوچك وراه تنگ آب انبار، بنابراظهر ثابت است. امّا ثبوت حق شفعه در كشتى، نهر، راه، حمام و آسياب محل اشكال است و درعبدِ مشترك نيز ثابت است، ولى در مطلق حيوان بنابر اظهر ثابت نيست.

(مسأله 1601) اگركسى خانه‌اش را بفروشد براى همسايه‌اش حق شفعه نيست.

(مسأله 1602) اگر دو خانه كه هركدام مخصوص يك نفر است، در راهرو مشترك باشند، چنان‌چه يكى خانه خود را با سهم مشاع خود از راهروِ مشترك بفروشد، براى مالك خانه ديگرى حق شفعه ثابت است، خواه خانه‌ها قبلًا مشترك بوده وقسمت شده يا مشترك نبوده اند.

(مسأله 1603) خانه هايى كه هر كدام مخصوص يك نفر است، ولى همه در راهرو مشترك اند، اگر يكى از آنان خانه خود را با سهم خود از راهروِ مشترك بفروشد، براى بقيه حق شفعه ثابت است.

(مسأله 1604) اگر يكى از خانه‌ها بدون راهروِ مشترك فروخته شود، حق شفعه براى شريك در راهروثابت نيست.

(مسأله 1605) اگر يكى از شريك‌ها فقط سهم خود از راهرو مشترك را بفروشد، ظاهراً حق شفعه براى شريك ديگر ثابت مى‌شود.