را تحصيل نمايد؛ قضاى آن واجب است. ولى قضا بر حائض ونفسا وقتى واجب مى‌شود كه بعد از وقت به مقدار نمازوطهارت از حدث، فرصت داشته باشد.

(مسأله 728) مخالف، وقتى شيعه شود، آنچه را قبلًا ترك كرده يابر خلاف مذهب خودش انجام داده درصورتى كه طبق مذهب حقه نبوده، بايد قضا نمايد، چه از اول مخالف بوده يا بعداً از مخالفان شده باشد و اگر طبق مذهب حقه بوده بعيد نيست كه قضا واجب نباشد وفرقى بين مخالف اصلى وغير او نيست.

(مسأله 729) آدم مست نمازهايى را كه از او فوت شده بايد قضا كند چه اختيارى باشد چه نباشد، چه از حلال مست شده باشد وچه از حرام.

(مسأله 730) قضاى نمازهاى واجب غير يوميه به جز نماز عيد فطر وقربان واجب است. نيز بنابراحتياط، واجب است قضاى نماز مستحبى كه در وقت معينى نذرشده است.

(مسأله 731) خواندن نماز قضا در هر وقت از شبانه روز و در حضر وسفر جايز است. اگر نمازشكسته فوت شده باشد بايد به همان شكلِ شكسته قضا نمايد اگرچه الآن مسافر نيست و اگر نماز تمام فوت شده باشد بايد تمام قضا نمايد اگرچه الآن در سفر باشد و اگر در قسمتى از وقت، حاضر ودرقسمتى مسافر بوده است، آنچه را كه در آخر وقت بر او واجب بوده قضا نمايد.

(مسأله 732) اگر نماز مسافر در مكه ومدينه وكربلا وكوفه كه نمازگزار بين شكسته وتمام مخيراست فوت شود، در قضا نيز مخير است اگرچه احتياط آن است كه قصرقضا كند.

(مسأله 733) مستحب است نافله‌هاى يوميه ومانند آن را قضا كند، ولى آنچه در حال بيمارى فوت شده، قضاى آن تأكيد نشده است و اگر از قضاى آن ناتوان شود، براى هر دو ركعت يك مد صدقه بدهد و اگر نتوانست، براى نمازهاى شب يك مد وبراى نمازهاى روز، يك مد بدهد.

(مسأله 734) در قضاى نمازهاى غير يوميه ترتيب معتبر نيست نه بين نماز غير يوميه ونه بين آن ونمازهاى يوميه، اما ترتيب در نمازهاى يوميه فقط در نمازهايى كه در يك روز بر يكديگر مرتبندمثل ظهر وعصر يا مغرب وعشا لازم است مراعات شود، يعنى اول ظهر را بخواند بعد عصر را، بنابراين اگر بخواهد قضاى نمازهاى صبح وظهر وعشا را بجا آورد، ترتيب بين آنها لازم نيست. همچنين اگر بخواهد نماز يك سال را قضا كند، مى‌تواند به ترتيب، نمازها را روز به روز بخواند ومى تواند اول نمازهاى صبح را وبعد نمازهاى ظهر وبعد نمازهاى عصر وبعد نمازهاى مغرب وبعدنمازهاى عشا را بخواند ومى‌