قبله‌

مكانى كه خانه كعبه در آن است، با ملاحظه يك خط عمودى به اندازه كعبه به سوى بالا وپايين، قبله است وبايد نمازهاى واجب وتوابع آن از اجزاى فراموش شده را رو به آن بخواند چه در هواپيماباشد و چه در زير زمين، بنابراين اگر در هواپيما به سوى خط عمودى فرضى بالاى كعبه نماز بخواند و در زير زمين به سوى خط عمودى فرضى زير كعبه نماز بخواند به سوى قبله نماز خوانده و صحيح است و نمازهاى مستحبى چنان‌چه در حال استقرار بر زمين خوانده شود، بنابراحتياط واجب بايد رو به كعبه باشد، ولى اگر در حال راه رفتن يا سوار كشتى ومانند آن باشد، رو به قبله بودن لازم نيست هرچند به نذر آن نماز واجب شده باشد. كسى كه دور است با ملاحظه كروى بودن زمين، بايد كوتاهترين خطمنحنى را به سوى كعبه در نظر بگيرد تا عرفاً بگويند كه به سوى قبله نماز مى‌خواند.

(مسأله 512) مكلف در نمازهاى واجب يوميه حتى اجزاى فراموش شده، بايد رو به عين كعبه بايستد آن هم به مفهوم عرفى عاميانه آن نه به معنى خط مستقيم هندسى دقيق كه تكليف به غير مقدوراست، لذا هرچه انسان از كعبه دورتر شود دايره ايستادن او رو به عين كعبه به ديد عرفى بيشترمى شود.

(مسأله 513) كسى كه مى‌خواهد نماز بخواند، واجب است براى پيداكردن قبله كوشش كند تا يقين پيدا نمايد يا دو عادل يا كسى كه مورد وثوق و اطمينان است قبله را به او خبر دهد. همچنين مى‌تواند به قبله شهر مسلمانان كه نماز، قبور ومحرابشان به آن طرف است چنان‌چه به اشتباه آن يقين نداشته باشد اعتماد كند و اگر با راههاى مذكور در شناسايى قبله موفق نشود، مى‌تواند به گمانى كه ازراههاى ديگر پيدا مى‌كند عمل نمايد و اگر اين هم نشود به هر طرفى كه بخواهد مى‌تواند نماز بخواند واحتياط مستحب آن است كه در وسعت وقت به چهار طرف نماز بجاى آورد و اگر وقت وسعت نداشته باشد به مقدارى كه وقت هست به اطراف نماز بخواند. اگر بداند قبله در بعضى از اطراف نيست، مى‌تواند فقط به طرفهايى كه احتمال قبله مى‌دهد نماز بخواند.

(مسأله 514) كسى كه از روى عمد والتفات يا جهل به حكم يا فراموشى رو به قبله نماز نخواند، نمازش باطل است و بايد در وقت اعاده و در خارج وقت قضا نمايد و اگر بعد از نماز معلوم شود جهت قبله را اشتباه كرده است، چنان‌چه انحراف از قبله، مابين طرف چپ وراست‌