و اگر نماز مانند نماز صبح دو ركعتى باشد، پس از اتمام سجده دوم بدون خواندن تشهد و سلام برخيزد، و آنچه را كه در ركعت اول انجام داده بود- به استثناء تكبيرة الإحرام- تكرار كند، و پس از سر برداشتن از سجده دوم- كه ركعت دوم كامل مى‌شود- راست بنشيند، و با خواندن تشهد و گفتن سلام نماز را پايان دهد.

و اگر نماز مانند نماز مغرب سه ركعتى باشد، پس از تشهد ركعت دوم بدون گفتن سلام برخيزد، و راست بايستد، و سه مرتبه تسبيحات اربعه را بگويد، يعنى سه مرتبه بگويد:

«سُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اكْبَرُ».

سپس به ركوع رود، و پس از آن دو سجده انجام دهد، و تشهد بخواند، و با گفتن يكى از دو سلام واجب نماز را تمام كند.

و اگر نماز مانند نماز ظهر و عصر و عشاء چهار ركعتى باشد، پس از سر برداشتن از سجده دوم ركعت سوم برخيزد، و يك ركعت ديگر مانند ركعت سوم بجا آورد، و پس از سجده دوم آن با خواندن تشهد و گفتن سلام نماز را پايان دهد.[1]

اين بود صورت كامله نمازهاى يك ركعتى و دو ركعتى و سه ركعتى و چهار ركعتى، و براى نمازهاى واجب در حالات استثنائيه- مانند جنگ و غَرق و بعضى حالات بيمارى- صُوَر تعذريّه‌اى است، كه در آن حالات مقدارى را كه نمازگزار نمى‌تواند انجام دهد از او ساقط است، و مقدارى را كه مى‌تواند بايد انجام دهد.

سوم- نمازهاى يوميّه:

چون نمازهاى واجب يوميّه اهمّ نمازهاى واجب، و نوافل يوميّه اهمّ نمازهاى مستحبى هستند، لذا قبل از سائر نمازهاى واجب و مستحب ذكر مى‌شوند.

نمازهاى واجب يوميه به حسب حالات مكلّف به پنج دسته تقسيم مى‌شود: 1- نماز واجب‌

[1] - از اين اساس دانسته شد كه ركوع و دو سجده و ذكر مقّرر در آنها اجزاء ثابته هر ركعت، و تكبيرة الإحرام جزء ركعت اول، و تشهد و سلام دائماً جزء آخر ركعت اخير مى‌باشند، و قرائت جزء ركعت اول و دوم و تسبيحات اربعه جزء ركعت سوم و چهارم هستند، و در ركعت دوم اگر نماز به آن ختم نشود بعد از سجده دوم تشهد تنها خوانده مى‌شود، و اين هشت جزء اهمّ اجزاء نماز مى‌باشند.