با نگاهى گذرا به زندگانى بابركت و پربار اين فقيه فرزانه درمى‌يابيم كه در هر مقطع زمانى عمل، علم و تأليفاتشان متناسب و هم‌ساز با نيازهاى دينى زمان بود.

ايشان در دوران تحصيلشان در نجف اشرف جاى يك منبع جامع كلامى را كه مطابق با فرهنگ ناب اسلامى باشد، خالى دانسته و با تأليف كتاب صراط الحق اين كمبود را جبران كردند.

در دوران هجوم فكرى ماركسيست‌ها و انديشه‌هاى سرمايه‌دارى براى روشنگرى دينى كتاب‌هاى متافيزيك، عقايد اسلامى، اقتصاد اسلامى، اقتصاد معتدل را تأليف، و سخنرانى‌ها و جزوات متعدد براى جويندگان انديشه ناب اسلامى عرضه كرد.

درباره نخستين سفر انسان به فضا نزاعى ميان دانشجويان و برخى علماى كابل كه بر مبناى هيئت بطلميوسى چنين كارى را محال مى‌دانستند، درگرفت.

آية اللّه واعظ ايشان را به كابل دعوت كرد تا به‌گونه‌اى اين غايله را خاتمه دهد. آية اللّه محسنى با تفسير علمى و عصرى سوره شمس در جمع علما و دانشجويان نظر قرآن را درباره فضا و كهكشان‌ها بيان فرمود و به جنجال‌ها خاتمه داد.

پس از كودتاى كمونيستى نورمحمد تره‌كى در افغانستان (1358 شمسى) به زيارت خانه خدا مشرف شد و از آن‌ج به دمشق رفت و مشغول تدريس علوم دينى مى‌شوند. همه‌جا به طلاب افغانى مى‌گويند: درس خواندن من و شما از ترياك كشيدن بدتر است؛ زيرا با آمدن كمونيست‌ها به افغانستان فعلا وظيفه ما جهاد است؛ ازاين‌رو به قم سفر مى‌كند و در آن‌جا حزب جهادى، سياسى «حركت اسلامى» را براى پيشبرد اهداف جهادى بر ضد نظام كمونيستى افغانستان تأسيس مى‌نمايند.

براى آشنايى وظايف جهادى مجاهدان، دو كتاب جهاد اسلامى و توضيح المسائل جنگى و دفاع و حركت را تأليف كرده، در دسترس مجاهدان قرار مى‌دهد.