و اتومات حركت كند. بايد در وجود و نهاد او يك ماشين خودكار گذاشته شود تا او را به سوى آن هدف جلب و جذب نمايد. لذا فرمود: «ثُمَّ هَدى‌؛ سپس خدا همه اين مخلوقات را (بسوى آن اهداف از پيش تعيين شده) هدايت فرمود.»

هر روز در نماز مى خوانيم: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ: ما را به راه راست هدايت كن.»

انواع هدايت‌

هدايت اقسامى دارد:

1 هدايت تكوينى‌، وجودى و طبيعى است كه از درون شئ آن را هدايت مى كند، ماشين خودكار در نهاد همه موجودات، بشمول جانداران وجود دارد كه قهرا آنها را بسوى هدف از پيش تعيين شده هدايت مى كند، اين هدايت را هدايت تكوينى يا هدايت طبيعى مى گويند.

تمام اشياء همين گونه اند و خود بسوى اهداف خود با انضمام شرايط بيرونى حركت مى كنند. تمام موجودات از اتمها خلق شده اند و امروز شكى نيست كه جهان مادى ما با تمام كهكشانهايى كه دارد و در فضاى بيكران هستى براى تكامل آفريده شده اند. ميلياردها كهكشان در فضا وجود دارد، تمام اينها براى تكامل، يعنى رسيدن به‌