10- ملكه شدن صفات‌

فضايل اخلاقى موقعى قابل اعتماد و مورد پسند و ميل سالك مى‌شود كه به حد ملكه برسد و عادت شود.

يكى از اسباب تحصيل ملكات تكرار و تداوم افعال مناسب آنها است و اين سبب مجرب و قطعى و ترديد ناپذير است، ولذا در صحيح زراره امام مى‌فرمايد:

«احب الاعمال الي اللّه عزوجل ما دام عليه العبد وان قل»[1]

يعنى محبوبترين كارها نزد خداوند عزوجل كارى (نيكى) است كه بنده بر آن مداومت كند هرچند كه اندك باشد.

مزاج افراد سبب ديگرى براى پاره‌اى از صفات اخلاقى است زيرا محسوس است كه بعضى از افراد بحسب طبع اولى و قطع نظر از عوامل خارجى صفاتى دارند مثلًا بعضى‌ها سخت دل بعضى‌ها نازك دل بعضى‌ها زود رنج و اندك رنج بعضى‌ها عبوس بعضى‌ها خنده رو بعضى‌ها عصبى بعضى‌ها خوش خلق بعضى‌ها زرنگ بعضى‌ها كودن و غبى‌اند. حتى دو برادر در يك محيط برابر داراى اخلاق متفاوتند لذا مى‌گويند كه مردم همانند معادن طلا و نقره‌

[1] - ص 129 ج 3 اصول كافى ترجمه دار. بايد دانست كه اصول كافى طبع جديد دو جزء دارد ولى بعضى مؤمنين آنرا با ترجمه فارسى آن در چهار جزء چاپ كرده اند. و نزد نگارنده همين چاپ موجود است نه چاپ بى ترجمه.