وجوب اعتقاد تابع دليل معتبر است وگرنه اعتقاد مطلق عذاب قبر كفايت مى‌كند و تحصيل علم به خصوصيات آن لازم نيست و الله اعلم.

بقيه آراء و اوهام‌

در شرح مقاصد چنين نقل شده است كه مردم در عذاب قبر اختلاف نموده‌اند، يك دسته آن را به طور كلى انكار كرده‌اند. و ديگران آن را قبول دارند، ولى اينان نظريات متفاوتى دارند.

جمعى تعذيب اموات را قبول ولى حيات آنان را رد مى‌كنند، اين قول مخالف عقل است، بعضى گفته‌اند ميت بالفعل عذاب نمى‌شود بلكه دردها در تن او جمع شده وقتى در محشر حشر شد همه دردها را به صورت دفعى احساس مى‌كند (!!!) و در حقيقت اين قول انكار عذاب قبر است. پاره‌اى گفته‌اند مرده در قبر بدون اعاده روح زنده مى‌شود (!!!).

بعضى به اعاده روح و زنده شدن قايلند، ولى ميگويند لازم نيست اثر حيات در بدن ديده شود بلكه انسانى را كه حيوان خروده در شكم آن حيوان زنده و مورد سؤال قرار گرفته، متنعم و معذب مى‌گردد.[1]

اكثر اين اقوال و امثال آن باطل و بديهى الفساد است. بهرحال‌

[1] - بحار الانوار- ج 6، ص 275.