ضرورت مسئوليت اجتماعى‌

اگر كسى بگويد: لازم نيست من در اين صحنه، نبرد و جنگ نابرابر داخل شوم؛ زيرا ممكن است شوروى افغانستان را بگيرد و مجاهدين شكست بخورند، در صورت شكست مجاهدين بازهم شوروى‌ها نمى‌توانند عقيده مارا. بگيرند؛ زيرا اعتقادات ما قلبى است و در هر شرايط آن را حفظ مى‌كنيم. من خودم مسلمانم، خانم من مسلمان و بچه‌هايم همه مسلمانند، نماز خود را مى‌خوانيم، روزه خود را مى‌گيريم، هركس مسئول نفس خود مى‌باشد، ما مواظب خود هستيم و به عمل ديگران كارى نداريم. چنين طرز تفكر يك اشتباه بزرگ است؛ زيرا افراد هرچند خود را تذكيه كنند و هرچند خود را اصلاح كنند، أثر خودخواهى اجتماعى را نمى‌تواند نابود كند، براى رفع أثر خود خواهى اجتماعى، بايد جامعه خود را اصلاح كنيم، مردم را به تذكيه نفس تشويق كنيم، تا ملت به صفات نفسانى و ملكات اخلاقى خود توجه نكنند، مصيبت‌ها و بلاها از اين كشور دور نمى‌شود، خود سازى اجتماعى به همه‌ى افراد مربوط است، تا افراد براى اصلاح جامعه خود كمر همت نبندند، جامعه اصلاح نمى‌شود، بايد تمام مردم احساس مسئوليت كنند، هر فرد بايد در مقابل افراد ديگر خود را مسئول بداند و براى اصلاح اجتماعى زحمت بكشد؛ اگر ما احساس مسئوليت در برابر سرنوشت عمومى مردم خود نداشته باشيم، در اين آتشى‌كه در كشور روشن شده است، همه باهم مى‌سوزيم و هيچ‌كسى چه خوب باشد و چه بد، از اين آتش مصون نمى‌ماند.

نظر دو بُعدى قرآن‌

قرآن مجيد نظرش دو بُعدى مى‌باشد، از يك‌طرف به اصلاح و تذكيه فردى تأكيد دارد و از طرف ديگر، به اصلاح و تذكيه اجتماعى، در يك آيه مى‌فرمايد: «عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ» هركس مسئول اصلاح نفس خود است و بدى نفس ديگران‌