صدها سال تكرار كنند. ما بايد اعتراف كنيم كه از قافله انسانيت عقب مانده‌ايم و هنوز هم از معنويت فاصله داريم. به‌قول شاعر كه مى‌گويد:

بلى يك لحظه غفلت انسان را صد سال از قافله معنويت عقب مى‌اندازد. متأسفانه عده‌اى از انسان‌ها تمام عمر خود را به غفلت سپرى مى‌كنند و بعد مى‌گويند: اسلام سبب عقب ماندگى ما شده است. به‌قول حافظ كه مى‌گويد:

يا به‌قول اقبال كه مى‌گويد:

زندگانى انسانى حركت مى‌خواهد، فعاليت و مقاومت مى‌خواهد، برنامه ريزى مى‌خواهد. چنان‌چه در احاديث نقل شده است: «اللّهَ جَلَّ وعَزَّ يبغِضُ العَبدَ النَّوّامَ الفارِغَ»[1] خداوند عزّوجلّ، بنده خواب آلوده و بى‌كار را دشمن مى‌دارد. معلوم است كه انسان بى‌هدف و تبنل از رحمت خدا دور است. كسى‌كه عمر خود را در خواب و تنبلى سپرى مى‌كند خداوند جل جلاله او را مبغوض مى‌دارد. انسان براى كار تلاش آفريده شده؛ زيرا هدف خلقت او سعى و تلاش به‌سوى كمال است.

قرآن مجيد امورى را بيان مى‌كند كه براى هميشه تازه است و هرگز كهنه نمى‌شود. آيات مباركه قرآن در پانزده قرن پيش، مطالب جديدى را بيان نمود كه تا امروز هم جديد است و به روزگار فعلى ما نيز مربوط است. اگر پنجاه قرن ديگر

[1] - الكافى/ ج 5، ص 84، ح 2