قيامت نيست؟ «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (الزلزلة: 1) «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْ‌ءٌ عَظِيمٌ، يَوْمَ تَرَوْنَها تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها ..» (الحج: 1- 2) اين آيه دلالت روشنى ندارد كه روز زلزله كه هر زن شير دهنده از طفل رضيع خود غفلت مى‌كنند و هر زن باردار بار خود را مى گذارند، روز قيامت است، و لذا مى‌شود ذهول زن شيرده را بر معناى حقيقى آن حمل كنيم نه بر يك معناى تمثيلى و هم چنين جملات بعد آن. والله العالم.

و اضافه زلزله به كلمه «الساعه» كه نام روز قيامت است با هردو احتمال مى سازد احتمال اين كه زلزله در روز قيامت باشد و اين كه زلزله نزديك به روز قيامت باشد. والله العالم.

مطلب اخير اين كه آيات سوره زلزله در مجموع دلالت قطعى دارند كه زلزله مذكور در كره زمين است نه در ميدان قيامت كه من نام آن را با ملاحظه آيه قرآن‌ «فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ» (النازعات: 14) كره ساهره نهاده‌ام.

«يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ وَ كانَتِ الْجِبالُ كَثِيباً مَهِيلًا» (المزمل: 14) «يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ، تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ، قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ» (النازعات: 6- 8) آيه سوره مزمّل نيز دلالت دارد كه رجفه و زلزله در همين كره است.

كلامى در مورد معجزه‌

«وَ ما مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآياتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَ آتَيْنا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِها وَ ما نُرْسِلُ بِالْآياتِ إِلَّا تَخْوِيفاً (الإسراء: 59) ما را از فرستادن آيات (معجزات) باز نداشت جز اين كه امّت‌هاى گذشته به آياتى (كه فرستاده شده بود) تكذيب نمودند و آن‌ها را نسبت به دروغ داده بود «وَ ما نُرْسِلُ بِالْآياتِ إِلَّا تَخْوِيفاً» آيات بر چند گونه است:

1- كارهاى فوق العاده كه خداوند إبتداء آن‌ها را براى اثبات نبوّت پيامبران و هدايت مردم انجام مى دهد.

2- كارهاى فوق العاده كه مردم يا پيامبر از خداوند مى خواهند آن‌ها را انجام بدهد.