جاريست و در آنها جاويدانند و سراهاى پاكيزه در بهشتهاى عدن را «وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» (التوبة: 72)

از اين آيه شريفه به دست مى‌آيد كه رضاى خداوند از ساكنين بهشت بزرگتر (و مهم تر ...) از نعمتهاى بهشت است يعنى بالاتر از نهرهاى جارى عسل و شراب و شير و آب و از مساكن طيبه در باغهاى عدن. ان شاء الله معارف ما توسعه‌ى كمى و كيفى پيدا مى‌كند به خداوند محبت و خضوع بيشترى پيدا مى‌كنيم. رزقنا الله رضوانه فى الحياة الحاضره و فى البرزخ و فى القيامه والجنة بفضله و جوده و كرمه،

در قيامت كى إعاده مى‌شود؟

قدر متيقن از آيات قرآن إنسان و جن در قيامت محشور و سپس حسب إيمان و كفر و عمل خود به دوزخ و بهشت مى روند، البته إنسان‌ها در ميدان قيامت (كره ساهره) مورد محاسبه و سؤال و جواب قرار مى‌گيرند و فعلًا بياد ندارم كه جن هم حساب دارند يا نه؟ و اما در غير اين دو نوع آيا حقايق موجود عاقل در كرات ديگر كه از آيه مباركه: «وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلى‌ جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَدِيرٌ» (الشورى: 29)

به دست مى‌آيد، نيز در محشر قيامت محاكمه مى‌شوند يانه؟ اطلاق لفظ (جمعهم) جمع در دنيا و قيامت را شامل مى‌شود از آيه مباركه‌ «إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ بِالْقِسْطِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا ...» (يونس: 4)

كه همه‌ى مخلوق را خداوند إعاده مى‌كند- چه عاقل و چه غير عاقل و چه لطيف و چه كثيف- و جزا فقط براى مؤمنين و عاملين صالحات و براى همه‌ى كافرين است.

ممكن است اول آيه و ذيل آن و حتى آخر آيه پيشين نيز، قرينه باشد كه مراد از خلق خصوص إنسان است. والله العالم. ب‌

در آيه 34 همين سوره بار ديگر اين مطلب تكرار شده است: «هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَبْدَؤُا