نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 1 صفحه : 311
از علايق و جمعى ديگر گفتهاند كه اخلاص كتمان حسنات است مانند كتمان
سيئات
أَمْ تَقُولُونَ ام منقطعه است و همزه
براى انكار يعنى بلكه آيا ميگويند اهل كتاب و حفص و ابن عامر و حمزه و كسايى بخطاب
ميخوانند يعنى شما مىگوييد اى جهودان و ترسايان و احتمال دارد كه ام معادل همزه
باشد در أ تحاجوننا يعنى آيا محاجه ميكنيد در شأن حق تعالى يا در اين قول كه إِنَّ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ
الْأَسْباطَ بدرستى كه اين پيغمبران و پيغمبر زادگان كانُوا هُوداً بودند يهودان و اين قول
جهودان است أَوْ نَصارى يا بر كيش نصرانية و اين سخن
ترسايان است قُلْ بگو اى محمد صلّى اللَّه عليه و آله
بايشان بر سبيل توبيخ أَ أَنْتُمْ أَعْلَمُ آيا شما داناتريد باديان انبيا أَمِ اللَّهُ يا خدايى كه ايشان را بدان دين مبعوث گردانيده و او سبحانه نفى اين هر دو
كرده از ابراهيم بقوله ما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ
لا نَصْرانِيًّا و احتجاج آورده بر اين بقوله وَ ما أُنْزِلَتِ التَّوْراةُ وَ الْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ
بَعْدِهِ و پيغمبران ديگر كه معطوفند بر او تابع اويند در
دين باتفاق پس از كجا حكم به يهودية يا نصرانية ايشان ميكنند اهل كتاب اين دعوى را
يا بر سبيل ظن و توهم ميگفتند و يا بطريق جحود و اسناد علم بايشان بر طريق تنزيل
گواهى ايشانست در منزله كسى كه عالم باشد باين دعوى
وَ مَنْ أَظْلَمُ و كيست ستمكارتر بر خود مِمَّنْ كَتَمَ از آن كس كه بپوشد شَهادَةً عِنْدَهُ گواهى كه نزد او ثابت
باشد مِنَ اللَّهِ از خداى كه بواسطه كتاب
الهى دانسته باشد يعنى شهادت حق تعالى براى ابراهيم بحنيفيت و برائة او از يهودية
و نصرانية خلاصه معنى آنست كه هيچ كس ظالمتر از اهل كتاب نيست زيرا كه ايشان كتمان
اين نوع شهادة كردهاند و ميتواند بود كه مراد اين باشد كه هيچ كس اظلم از ما نيست
اگر كتمان اين شهادة كرده باشيم و در اين تعريض است بكتمان اهل كتاب شهادة حق
تعالى را براى محمد صلّى اللَّه عليه و آله بنبوت در كتب ايشان و غير آن و من براى
ابتداء است كقوله بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ پس وعيد ايشان
مينمايد بقوله وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ و نيست خدا
بىخبر عَمَّا تَعْمَلُونَ از آنچه ميكنيد از
كتمان حق و تكذيب قرآن و انكار محمد و شما را بر كتمان شهادة مكافاة خواهد داد و
گويند ما براى عموم است يعنى هيچ چيز از معلومات بر او مخفى نيست پس بترسيد از جزا
دادن او بر اعمال شما بآنچه مستحق آن باشيد از عقاب و در مجمع آورده كه در مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ چند وجه است يكى آنكه من براى ابتداى غايتست و متصل بشهادة نه بكتمان و
معنى آنكه هيچكس ظالمتر از آن كسى نيست كه نزد او شهادتى باشد از جانب خداى تعالى
و او
نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 1 صفحه : 311