ج- نداشتن جاى‌گزين‌

241. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: امّ القرآن، جاى‌گُزين غيرِ خود مى‌شود؛ امّا غير آن، جاى‌گزين آن نمى‌شود.[1]

242. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هر نمازى كه در آن امّ الكتابْ خوانده نشود، ناقص‌[2] است.[3]

د- تقسيم شده ميان خدا و بنده‌

243. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: خداوند، بر من منّت نهاد و فرمود: «من، فاتحة الكتاب را به تو عطا كردم كه گنجى از گنج‌هاى عرش من است. سپس آن را ميان خودم و تو، به دو نيم، قسمت كردم».[4]

244. مجمع البيان‌- به نقل از ابَىّ بن كعب-: فاتحة الكتاب را براى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله خواندم.

فرمود: «سوگند به آن كه جانم در دست اوست، خداوند، نظير آن را نه در تورات نازل كرده است، نه در انجيل، نه در زبور و نه در قرآن. آن، امّ الكتاب و سَبْع مَثانى است.

آن، ميان خدا و بنده‌اش، قسمت شده است، و آنچه بنده‌اش [در اين سوره از خدا] بخواهد، به او داده مى‌شود».[5]

[1].

[2]. واژه« خِداج»- كه در متن عربى حديث آمده- به معناى بچّه ناقص الخلقه يا نارس است و همچنين به معناى پيش از موعد به دنيا آمده.

[3].

[4].

[5].