ب- ايمان آوردن ظاهرى و سپس كفر ورزيدن‌

قرآن‌

«و جماعتى از اهل كتاب گفتند: در آغاز روز، به آنچه بر مؤمنان نازل شد، ايمان بياوريد و در پايان آن [روز]، انكار كنيد. شايد آنان [از اسلام‌] برگردند».[1]

حديث‌

104. تفسير مجاهد: «در آغاز روز، به آنچه بر مؤمنان نازل شد، ايمان بياوريد و در پايان آن [روز]، انكار كنيد». اينان، يهوديان بودند كه در آغاز روز، نماز صبح را با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى‌خواندند و در پايان روز، به كفر مى‌گراييدند، تا با اين ترفند، به مردم وانمود كنند كه اوّل، پيرو ايشان بوده‌اند. سپس برايشان معلوم شده كه وى، گم‌راه است.[2]

ج- ريشخند كردن‌

قرآن‌

«و چون از نشانه‌هاى ما چيزى بداند، آن را به ريشخند مى‌گيرد. آنان، عذابى خفّت‌آور خواهند داشت».[3]

حديث‌

105. تفسير القمّى‌: اين سخن خداى متعال: «منافقان بيم دارند از اين كه [مبادا] سوره‌اى در باره آنان‌

[1]. آل عمران: آيه 72:« وَ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهارِ وَ اكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ».

[2].« آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهارِ وَ اكْفُرُوا آخِرَهُ»: هُمُ اليَهودُ صَلَّوا مَعَ رَسولِ اللَّهِ صلى الله عليه و آله أوَّلَ النَّهارِ صَلاةَ الفَجرِ وكَفَروا آخِرَ النَّهارِ مَكراً مِنهُم، لِيُرُوا النّاسَ أنَّهُ قَد بَدَت لَهُم مِنهُ الضَّلالَةُ بَعدَ أن كانُوا اتَّبَعوهُ( تفسير مجاهد: ج 1 ص 128).

[3]. جاثيه: آيه 9:« وَ إِذا عَلِمَ مِنْ آياتِنا شَيْئاً اتَّخَذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ». و نيز، ر. ك: نساء: آيه 140، انعام: آيه 5 و 10، حجر: آيه 11 و 95، كهف: آيه 106، روم: آيه 10.