يكم. آيه حفظ

صريح‌ترين آيه‌اى كه بر نفى هر گونه تحريف در قرآن دلالت دارد، آيه حفظ است.

خداوند در اين آيه اعلام كرده است كه ما قرآن را فرو فرستاده‌ايم و خود از آن محافظت خواهيم كرد:

«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ‌.[1]

ما ذكر را فرو فرستاديم، و ما نگه‌دار آنيم».

نكات مورد توجه در اين آيه براى اثبات مدعا بدين شرح اند:

يك. مقصود از «ذِكر» در اين آيه، قرآن است؛[2] زيرا در شمارى ديگر از آيات بر اين كتاب آسمانى ذكر اطلاق شده است؛ اما اين احتمال كه مقصود از ذكر، پيامبر صلى الله عليه و آله باشد[3] علاوه بر اين كه با مفهوم تنزيل، هماهنگ نيست، با سياق آيات نيز ناسازگار است؛ زيرا در آيات قبل از آيه حفظ چنين آمده است:

«وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ‌.

و گفتند: اى كسى كه قرآن بر او نازل شده! همانا تو ديوانه‌اى».

با توجه به اين سياق، «الف و لام» در كلمه «الذِّكْر» در آيه حفظ، «الف و لام» عهد است؛ يعنى از همان ذكر (قرآن) محافظت مى‌كنيم.

دو. در اين آيه، با استفاده از ادات تأكيد، بر صيانت از قرآن تأكيد شده است.[4] ادوات تأكيد در اين آيه عبارت اند از:

-/ «إنَّ» كه در اين آيه دو بار به كار رفته است.

-/ كاربست ضمير فصل‌ «نَحْنُ» در فقره نخست آيه: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ».

[1]. حجر: آيه 9.

[2]. التبيان فى تفسير القرآن: ج 1 ص 18 و ج 6 ص 320؛ تفسير الطبرى: ج 14 ص 11- 12.

[3]. تفسير الطبرى: ج 14 ص 12.

[4]. روح المعانى: ج 14 ص 16 و ج 17 ص 182.