حروف يا كلمات يا جمله‌هاى قرآن، واقع در يك سوره، با فاصله معيّن [از قبل و بعد] و جدا از قبل و بعد است.[1]

شمار آيات قرآن‌

در شمار آيات قرآن، اختلاف است. اين اختلاف هرگز به معناى زيادت و نقصان در قرآن و كميّت كلمات و جمله‌هاى آن نيست. به گفته سيوطى علّت اختلاف گذشتگان در شمارش آيات، آن است كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله هنگام تلاوت، بر سرآيه‌ها وقف مى‌كرد- چون آيات، توقيفى اند- و هنگامى كه جاى آن معلوم مى‌شد، براى تكميل كردن سخن، آن را وصل مى‌كرد و شنونده گاهى چنين مى‌پنداشت كه آن‌جا فاصله‌اى نيست؛[2] يعنى گاهى شنونده، دو آيه را يكى مى‌شمرد. بنا بر اين، اختلاف روايات در موارد وصل و وقف، سبب اختلاف در شمار آيات شد و در پى آن، مكتب‌هايى گوناگون در اين باره پديد آمد كه عبارت اند از: مكتب مكّى با شمارگان 6219 آيه، كوفى با 6236 آيه، مدنى با دو عدد 6000 و 6214 آيه، بصرى با رقم 6204 آيه و شامى با 6225 آيه.[3]

عدد آيات در مصحف شريف، بر اساس مكتب كوفى است. سيوطى نقل مى‌كند كه عدد 6000 اجماعى است و كمتر از آن نگفته‌اند؛ اما در بيشتر از آن، چند عدد گفته‌اند: 214، 14، 19، 25 و 36. ابن ضريس از طريق عثمان بن عطاء، از پدرش، از ابن عباس نقل مى‌كند كه تمام آيات قرآن 6600 آيه است.[4]

در روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است كه مجموع آيات قرآن 6236 آيه است:

[1]. دائرة المعارف قرآن كريم: ج 1 ص 408 مدخل« آيه».

[2]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 181- 182.

[3]. نور علم: ش 43 و 44 ص 8( مقاله« آيه»، سيّد محمّدباقر حجّتى).

[4]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 182.