و غير معتبر مشتمل گشت. نراقى خود به ضعيف بودن برخى گزارش‌هاى كتابش تصريح كرده‌[1] و از اين رو مورد انتقاد برخى از عالمان پس از خود قرار گرفته است. ميرزا محمّد تنكابنى برخى از اخبار آن را مظنون يا مقطوع الكذب دانسته‌[2] و محدث نورى با ابراز شگفتى از تأليف چنين كتابى از چنان عالم بزرگى، برخى مطالب آن را منكر ناميده است.[3]

شهيد مطهرى نيز نراقى را فقيه بزرگى خوانده ولى او را در تاريخ عاشورا، صاحب اطلاع نمى‌داند و برخى مطالب او را نقد كرده است.[4] گفتنى است انتساب كتاب به نراقى، مشهور و ترديدى در آن نرفته‌[5]، اما محتمل است كه آن را در اوايل سنّ تحصيل و پيش از رسيدن به مراتب كمال علمى، نوشته باشد.

6. اكسير العبادات فى اسرار الشهادات «اسرار الشهادة»

آغا بن عابد دربندى شيروانى مشهور به فاضل دربندى (م 1285 يا 1286) از نويسندگانى است كه افزون بر رشته تخصصى خود، فقه، در ديگر رشته‌ها، مانند تاريخ عاشورا نيز كتاب نوشت. او با جمع‌

[1]. مقدمه محرق القلوب، به نقل از عاشورا پژوهى: ص 406.

[2]. قصص العلماء: ص 133

[3]. لؤلؤ و مرجان: ص 245.

[4]. ر. ك: حماسه حسينى: ج 1 ص 28.

[5]. ر. ك: الذريعة: ج 4 ص 461 و ج 20 ص 149 و ج 21 ص 359 و ايضاح المكنون: ج 2 ص 443 و هدية العارفين: ج 2 ص 352.