سخنى در باره اوقات نمازهاى پنجگانه‌[1]

نمازهاى پنجگانه شبانه‌روزى، اوقات خاصى دارند كه در آن وقت خاص، به نيّت ادا و خارج از آن، به نيّت قضا انجام مى‌شوند.

قرآن كريم به صورت اجمالى به اين زمان‌ها اشاره نموده است و پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام آنها را به تفصيل بيان كرده‌اند. اين زمان‌ها بر پايه پديده‌ها و وقايع طبيعىِ هميشگى و قابل مشاهده در هر شبانه‌روز (مانند طلوع و غروب خورشيد) تنظيم شده و به جز ساعاتى از طلوع آفتاب تا ظهر كه به طور ويژه فرصت كار و تلاش است،[2] در بقيه اوقات شبانه‌روز، توزيع شده‌اند.

از جمله آيات، آيه سوره اسراست كه اشاره روشنى به نمازهاى پنج‌گانه دارد: «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‌ غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛[3] از اوّل زوال خورشيد (از نيمه آسمان) تا نهايت تاريكى شب (نيمه آن) نماز را برپا دار و بويژه نماز بامداد را، كه خواندن نماز بامداد در ديد و حضور [فرشتگان شب و روز] است».

آيه سوره هود: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ ...»[4] نيز با عبارت «طرفى النهار

[1]. اين بيان توسط استاد ارجمند جناب آقاى عبدالهادى مسعودى نگارش يافته است.

[2]. ر. ك: علل الشرائع: ص 263.

[3]. اسرا: آيه 78.

[4]. هود: آيه 114.