تمايز ميان معناى نخستينِ واژه با معانى ديگر نيستند وجدا سازى معناى حقيقى ومَجازى را بر نيز عهده نمى‌گيرند. از اين رو، قول لغوى را به تنهايى، حجّت نمى‌دانند و تنها در صورت همراهى با قرائن ديگر و حصول اطمينان، حجّيت آن را مى‌پذيرند. پس لازم است پژوهشگر براى كشف معناى اصلى، به طور مستقيم، به منابع در دسترس، مراجعه كند.[1]

ب. نسبت‌سنجى‌

در اين مرحله، تمام برداشت‌هاى لغوى، به احاديث، عرضه مى‌شوند تا نسبت آنها با احاديث، مشخّص گردد. از آنجا كه، برخى فقيهان، قول لغوى را به تنهايى، حجّت نمى‌دانند وتنها در صورت همراهى قرائن ديگر و حصول اطمينان، حجّيت آن را مى‌پذيرند،[2] به دست آوردن اين نسبت، لازم به نظر مى‌رسد.

امّا شيوه‌اى كه ما براى پژوهش لغوى برگزيده‌ايم، شيوه اجتهادى است. از روشى كه بر اجراى اين شيوه، حاكم است، به «حركت خوشه‌اى» تعبير مى‌كنيم. در اين روش، ابتدا به جمع‌بندى تك تكِ مفاهيم مى‌پردازيم. اين امر، مستلزم ريشه‌يابى هر واژه، به صورت جداگانه و از فرهنگ‌هاى معتبر لغت است. از هر كتاب لغت، يك معنا برداشت مى‌شود و معانى برداشتى از كتاب‌هاى لغت، در كنار هم قرار مى‌گيرند تا برداشت نهايى از آن مفهوم، صورت پذيرد و در نهايت، ارتباط بين برداشت‌هاى نهايى از هر مفهوم با مفهوم مترادف ديگر، مورد بررسى قرار گيرد.

در اين روش، هر يك از واژگان كليدى، توسّط فرهنگ‌هاى معتبر لغت، تعريف و تبيين مى‌شوند. يافتن تعاريف و مصاديق هر لغت، در روشن شدن معناى آن و تفاوت آن با مفاهيم مترادف، تأثير به سزايى دارد.

[1].« مبانى فهم حديث»، ص 16.

[2]. روش فهم حديث، ص 83.