روان‌شناختى، بدان پرداخته مى‌شود، مسئله نشانه شناسى است.

نشانه‌ها در متون روايى، محدود، ولى قابل توجّه‌اند. تك نشانه‌ها، گوياى حالت فرد در آن موقعيت است و نشانگانى كه پيوستارى‌اند، مى‌توانند فرآيند «كسل» تا عدم موفّقيت قطعى را ترسيم كنند. در نشانگان پيوستارى، ظهور هر نشانه، علامتى بر ظهور نشانه ديگر، خواهد بود. در متون حديثى، چندين نشانه براى كسانى كه گرفتار حالت سستى شده‌اند، آمده است كه به آنها اشاره مى‌شود:

الف. تأخير در كار

يكى از نشانه‌هاى بارز براى كسانى كه دچار حالت سستى شده‌اند، به موقع انجام ندادن وظايف و مسئوليت‌هايى است كه به آنها سپرده مى‌شود. نداشتن اراده قوى بر انجام دادن كار و توجّه نداشتن به اهدافِ فراروى، فرد را هر آن، از رسيدن به نتيجه مورد نظر، دور مى‌كند. همين امر، باعث مى‌شود كه فرد، امور مرتبط با حيطه وظايف حرفه‌اى و شغلى خود را با تأخير انجام دهد. امام على (ع) مى‌فرمايد:

تأخير العمل عنوان الكسل.[1]

عقب انداختن كار، نشانه سستى است.

سستى كه دشمن تمام‌عيار تلاش و كار است، اوّلين حربه خود را در به تأخير انداختن كارها به كار مى‌گيرد و از اين تلاش، دست بر نمى‌دارد تا فرد را از رسيدن به موفّقيت، باز دارد.

ب. نشانگان پيوستارى‌

در مجموعه نشانه‌هاى سستى و خمودگى، بين چند نشانه، پيوستگى وجود دارد كه با بروز هر نشانه، نشانه‌اى ديگر، پديدار مى‌گردد و در نهايت،

[1]. غرر الحكم، ح 4471.