كسانى كه بخل مى‌ورزند، و آنچه را خدا از فضل خويش به آنان داده، انفاق نمى‌كنند، گمان نكنند اين كار به سود آنهاست؛ بلكه براى آنها شر است).

طبع هر كسى براى تأمين هزينه زندگى، مال را دوست دارد؛ ولى محبّت بخيلانه، نابه‌جاست. بخيلان نپندارند كه بخل برايشان خير است، بلكه شرّ است؛ چرا كه مال و ثروت در دنيا فضل و نعمت خداست كه گاهى براى امتحان به افراد داده مى‌شود و زمانى به جهت اكرام. بنا بر اين، گاهى فضل الهى سبب مى‌شود كه انسان، ياد حق را فراموش كند و بر اثر فراموشى ذكر خداوند، زندگى او تنگ شود،[1] حتّى زمانى مايه هلاكت او شود.[2]

3. تقويت با «تبديل منظر»

منظر، يعنى نقطه تمركز و توجّه فرد در هنگام مشكلات. مراد از اين روش، تبديل ديدگاه شخص از سختى و مشكل به نقاط مثبت و ارزشمند اوست كه با يادآورى و توجّه‌دهى به داشته‌ها و فضيلت‌هاى درونى صورت مى‌گيرد. يادآورى فضايلى كه خدا پيش از اين به انسان ارزانى داشته است و يا داشته‌هاى درونى‌اى كه هم‌اكنون از آن بهره‌مند است، سبب مى‌شود كه انسان، كمبودها را كمتر احساس كند؛ زيرا بيشتر به داشته‌هاى خويش توجّه مى‌كند و با اين توجّه، نگاهش از سختى و فشار آن، به داشته و نقاط مثبت خويش معطوف مى‌شود. در نتيجه، به خاطر از دست دادن چيزى جَزَع و فَزَع نخواهد كرد.[3] از طرفى، اين يادآورى و توجّه به الطاف الهى، به دليل كوچك كردن مشكلات، موجب آسان‌تر شدن سختى‌ها و تحمّل راحت‌ترشان مى‌گردد.[4]

معمولًا هنگامى كه انسان در يك موقعيت ناخوشايند قرار مى‌گيرد، توجّهى به داشته‌هاى خود ندارد. همين امر سبب مى‌شود تا سختىِ پيش‌آمده، بزرگ‌تر از آنچه هست ارزيابى شود و فشار روانىِ حاصل از آن، در همه ابعاد زندگى گسترش يابد.

[1].( وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى‌)( سوره طه، آيه 124).

[2]. تسنيم، ج 10، ص 549.

[3]. تفسير نمونه، ج 27، ص 115( با تغيير و اضافات).

[4]. مفاتيح الغيب، ج 19، ص 158.