نام کتاب : رفتار اخلاقى انسان با خود نویسنده : سبحانىنيا، محمد تقي جلد : 1 صفحه : 44
و لايتناهى او پُر مىكند، كاملًا نادرست و باطل است و بر هيچ مبناى
عقلى و نقلى استوار نيست. ازاينرو در آيات متعدد، به اين معنا تصريح و به آن توجه
داده شده است. در سوره زمر، به بىنيازى خدا از ايمان مردمان اشاره شده و آمده است
كه خداوند، از كفر ورزيدن بندگانش خشنود نيست.[1]
همچنين قرآن در موضوعات گوناگون ديگر مانند شكرگزارى از نعمتهاى خدا[2]
به مفهوم عام آن، انجامدادن مناسك حج[3] و نيز جهاد با مال[4]
و جان[5] تصريح مىكند كه خدا از همه
عالميان بىنياز است و انجامدادن اين تكاليف و وظايف، صرفاً به منظور منافع
بندگان توصيه يا تكليف شده است؛ و سرانجام، در آيات ديگر، فقر و نيازمندى بندگان
به خدا را يادآور مىشود و بيان مىكند رويگردانى از بندگى و اطاعت خالق يكتا،
موجب مىشود خداوند به جاى آن ملت ناسپاس، ملتى مؤمن بياورد.[6]
قبول اين مبنا براى تبيين بازگشت نتايج اعمال و رفتارهاى هر فرد به خود او، كه در
مبانى جهانشناختى تبيين خواهد شد، ضرورى است. بنابراين، فرضكردن اين اصل كه سود
و زيان رفتارها و از جمله رفتارهاى اخلاقى، بيش از همه متوجه فاعل آن است و وضع
همه احكام الهى به مصلحت بشر و بهويژه فرد انجامدهنده آن بوده، كمال و سعادت او
را در پى خواهد داشت و از آن نفعى براى واضع احكام، يعنى ذات مقدس پروردگار، متصور
نيست مىتواند انگيزه آدمى را در پايبندى به احكام شرعى و اخلاقى بيشتر كرده،
ضمانتى براى اجراى آن احكام بهشمار آيد.